مقايسه تطبيقي ليلي و مجنون نظامي، و مجنون و ليلي اميرخسرو دهلوي

Comparative Study of Leili and Majnoon by Nizami, and Amir Khosrow Dehlavi's

در اين پژوهش به شيوه توصيفي- تحليلي به بررسي «ليلي و مجنون» نظامي و «مجنون و ليلي» اميرخسرو دهلوي مي‌پردازيم. مشخص است كه تفاوت زماني و مكاني، تأثيرات غير قابل انكاري بر يك اثر تقليدي گذاشته است؛ بنابراين «مجنون و ليلي» دهلوي، اگرچه همان «ليلي و مجنون» نظامي است؛ همچنان اثري متفاوت به لحاظ مؤلفه‌هاي فرهنگي و اجتماعي است كه سختگيري­ها و تعصب‌هاي خاص قرن پنجم در جامعه سنتي ايران را ندارد. اگرچه ساختار دو اثر، از نظر شروع و پايان داستان، شخصيت‌ها و كليات داستان مشابه است؛ اما اثر اميرخسرو دهلوي، در پردازش شخصيت ليلي، به معشوق فرصت بيش‌تري براي بيان دلداگي داده است؛ ليلي در كنار زنان از احساسات خود و دلتنگي سخن مي‌گويد. اشتراك فكري دو شاعر، مباني فرهنگي اسلامي است و همچنين توجه ويژه به شرايط فرهنگي اعراب و بالتبع سختگيري‌هاي خاصي كه مبناي رفتاري زنان و مردان در روابط اجتماعي است.

This descriptive – analytical study surveys the Leili and the Majnoon by Nizami and Amir Khosrow Dehlavi. It is clear that the temporal and spatial differences have had an undeniable effect on an imitated work; Therefore, although Dehlavi's Majnoon and Leili, is the same Leili and Majnoon by Nizami, It is a different work in terms of cultural and social components that do not have the specific structures and prejudices of the fifth century in the traditional Iranian society. However, the structure of both works is similar in terms of the beginning and the end of the story as well as the characters and the generalities of the story. But the one by Amir Khosrow Dehlavi, has given more opportunity to the beloved to express his love in processing Leili's character. Leili talks about her feelings and nostalgia along with women. The intellectual commonality of both poets is the Islamic cultural. Also special attention paid to the cultural conditions of Arabs and consequently, the special strictures that underlie the behavior of men and women in social relations.