بازتاب مَثَل و تمثيل و كاركرد آن در هزار و يك شب

هزار و يك شب از جمله كتاب هاي افسانه اي ما و جهان اسلام در زمينۀ ادبيات شفاهي وعاميانه است كه علاوه بر گسترۀ معني و مضمون، تنوع بالاي ماجرها، حوادث و شخصيت هاي متنوع و گوناگون، توصيفات زيبا و صنايع ادبي، تلفيق نظم و نثر و... يك منبع مهم، براي مَثَلها و اصطلاحات عاميانه اي است كه در مراودات و مكالمات روزمرۀ آن دوران كاربرد داشته است. در اين پژوهش، نگارنده در پي استخراج، دسته بندي، بررسي و تحليل بسامد انواع مَثَل و تمثيل در اين كتاب است. بدين منظور مَثَلها را از ديدگاه هاي مختلفي چون؛ روايي و توصيفي بودن، محتوا و جهت گيري مَثَلها، مضمون و قهرمان تمثيلها، عربي و فارسي بودن مَثَلها، و تقسيم بندي مَثَل از ديدگاه استاد بهمنيار بررسي كرده و بسامد آنها از طريق نمودار نمايش داده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه 65 درصد تمثيلها از گونه توصيفي و حدود 72 درصد مَثَلها فارسي هستند، همچنين بيشتر جهت گيري مَثَلها از گونه توصيفي و هنجاري، بيشتر مَثَلهاي كتاب از نوع منثور و تمثيل و قهرمان 71 درصد مَثَلهاي تمثيلي از نوع انسان است.