بررسي تطبيقي رمان‌هاي نوزده هشتاد و چهار، و بهشت خاكستري

نظارت، به عنوان ركن اصلي نظام‌هاي اجتماعي مدرن، مفهومي است كه شهروند را به وضعيت تابع تبديل مي‌كند. اين تابعيت نه به عنوان سيستمي كه بايد همواره كنترل شود، بلكه به عنوان ساختاري عمل مي‌كند كه شهروندان را به سوژه‌هاي خود‌نظارتي تبديل مي‌كند. نشان‌دادن اين وجه ويران‌گر نظام‌هاي اجتماعي مدرن، همواره وظيفه جامعه‌شناسان تلقي شده است. مقاله حاضر بر آن است كه با روش تحليل محتوا، دلالت ضمني متون دوگانه فوق و قرابت‌ها و تفاوت‌هاي آن‌ها را با يكديگر نشان دهد. نتيجه پژوهش اين است كه هر دو رمان، انتقادي عليه توتاليتاريسم برآمده از عقلانيّت ابزاري هستند كه آگاهانه يا غيرآگاهانه مؤلّفه‌هاي انقياد، نظارت و مراقبت نظام‌هاي حادّ عقلاني را در خود لحاظ كرده و آن را به عنوان خراب‌آبادي مدرن به تصوير كشيده‌اند.