بررسي سيماي انسان كامل در ديوان صائب تبريزي و بيدل دهلوي با توجه به قرآن و عرفان عملي

انسان، زيربناي اصلي و محرك واقعي پيشرفت در هر جامعه و همچنين هدف غايي پيدايش هستي است. اهميت اين موضوع از آنجا مشخص مي شود كه موضوع اصلي تمامي علوم انساني به ويژه علوم ادبيعرفاني «انسان» و راه رسيدن او به كمال و كامل شدن است. اين امر باعث شده شاعران و عارفان ادب فارسي از ديرباز به معرفي انسان كامل توجه داشته و براي معرفي او به شيوه هاي گوناگون تلاش و كوشش ورزند. پرسش اساسي اين است كه راه شناخت انسان كامل كدام است و چگونه مي توان به اين مرتبه دست يافت؟ براي پاسخ به اين پرسش ابتدا به معرفي انسان كامل پرداخته و سپس ويژگي هاي او و راه رسيدن به اين مقام را بنا بر قرآن و عرفان عملي از ديدگاه دو شاعر برجسته و صاحب نام سبك هندي صائب تبريزي و بيدل دهلوي به روش كتابخانه‌اي و توصيفي تحليلي بيان كرده ايم كه در نتيجه بررسي ديوان اين دو شاعر آمده است؛ انسان كامل، انساني داراي خرد و انديشه، پاي‌بند به شريعت و متخلق به اخلاق الهي است، كه در اقوال نيك، اخلاق نيك و افعال نيك به اوج كمال رسيده است.