بررسي ساختار عاملي، روايي، پايايي و نسخه فارسي مقياس استعداد هيپنوتيزم پذيري استانفورد –فرم سي SHSS/C

اهداف هيلگارد و وايتسن‌هوفر در سال ۱۹۵۲ مقياس‌ استعداد هيپنوتيزم‌پذيري دانشگاه استَنفورد را معرفي كردند. اين مقياس در سال ۱۹۶۲ بازبيني و تكميل شد. SHSS/C عمدتاً تبعيت رفتاري و تلقين‌پذيري را در طيف وسيعي از پديده‌هاي هيپنوتيزمي (مواد حركتي و نمونه‌هاي خيال‌پردازي و تحريف شناختي) در مدت زمان كوتاهي مي‌سنجد. در تحقيق حاضر، هدف بررسي خصوصيات روان‌سنجي مقياس استعداد هيپنوتيزم‌پذيري استانفورد SHSS/C در جمعيت غيرباليني است. مواد و روش ها اين مطالعه توصيفي روي ۳۰۰ نفر از دانشجويان دانشكده‌هاي مختلف دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه انجام شد كه با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. اين دانشجويان با ابزارهاي تحقيق از جمله مقياس استعداد هيپنوتيزم‌پذيري استانفورد SHSS/C، مقياس القاي هيپنوتيزمي HIP، پرسش‌نامه گروه‌هاي شخصيتي هيپنوتيزم‌پذير اشپيگل و پرسش‌نامه شخصيتي پنج‌عاملي نئو (NEO-FFI) آزموده شدند. داده‌ها با استفاده از روش آماري توصيفي، ضريب همبستگي، تحليل عامل اكتشافي، آلفاي كرونباخ، ضريب دو نيمه‌سازي گاتمن و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نگارش ۲۲ تحليل شد. يافته ها تحليل عاملي به روش تحليل مؤلفه‌هاي اصلي با چرخش واريماكس براي SHSS/C، سه عامل استعدادهاي هيپنوتيزم‌پذيري توانايي‌هاي شناختي و ادراكي، پديده‌هاي حسي‌حركتي، تحريف شناختي و آثار پس‌هيپنوتيزمي را استخراج كرد. ضريب پايايي از نوع آلفاي كرونباخ، بازآزمايي و همساني دروني به ترتيب ۰/۸۰، ۰/۷۵، ۰/۷۴ بود. همچنين سه نوع روايي هم‌زمان، ملاكي و همبستگي خرده‌مقياس‌ها با كل مقياس و يكديگر، با مقياس القاي هيپنوتيزمي HIP،پرسش‌نامه‌هاي گروه‌هاي شخصيتي هيپنوتيزم‌پذير و شخصيت نئو به ترتيب ۰/۸۹، ۰/۸۴، ۰/۶۸ گزارش شد. نتيجه گيري نتايج نشان داد كه مقياس SHSS/C در جامعه ايراني خصوصيات روان‌سنجي مطلوبي دارد و مي‌توان از آن در تحقيقات روان‌شناسي و روان‌پزشكي استفاده كرد.