پايش شغلي و بيولوژيكي كارگران مواجهه يافته با گردوغبار هوابرد در معدن سنگ آهن گل گهرسيرجان: مطالعه مورد-شاهدي

زمينه و هدف: معدنكاري از جمله مشاغل مهم مواجهه با آلاينده هاي هوابرد مي باشد. بر اساس گزارش اداره سلامت و ايمني معادن ايالات متحده آمريكا، ميزان تلفات و بيماري هاي ناشي از كار در معادن تقريبا شش برابر صنايع ديگر است. گردوغبار توليد شده در معادن مي تواند عامل بروز سميت سيستميك، سرطان و افزايش ريسك ابتلا به بيماريهاي قلبي عروقي باشد. مواجهه با ذرات اكسيد آهن بعنوان عامل افزايش ريسك ابتلا به سرطان ريه در كارگران معادن سنگ آهن، جوشكاران و توليد كنندگان فولاد، مطرح شده است. با توجّه به شيوع بالاي بيماري ها و جمعيت زياد كارگران در معادن سنگ آهن، هدف مطالعه حاضر بررسي تاثير مواجهه كارگران سنگ آهن با گردوغبار كلي استنشاقي معدن و تركيبات آهن بر شاخص بيولوژيكي مالون دي آلدئيد در نظر گرفته شد.روش بررسي: در اين مطالعه 92 نفر از كارگران سالم غيرسيگاري معدن گل گهر سيرجان بعنوان گروه مواجهه و 48 نفر از كاركنان اداري بعنوان گروه شاهد انتخاب شدند. نمونه برداري فردي جهت تعيين مقدار مواجهه با گردوغبار كلي استنشاقي و تركيبات آهن به ترتيب مطابق با روش هاي NIOSH0600 و OSHA-Id121 و با استفاده از پمپ نمونه بردار فردي ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ سيكلون ﺣﺎوي ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻏﺸﺎيﯽ استر سلولزي با دبي 1.7 ليتر بر دقيقه، در يك شيفت معمول كار در معدن انجام شد. اندازه گيري ميزان مواجهه با گردوغبار كلي قابل استنشاق به روش وزن سنجي با استفاده از ترازوي الكترونيكي و آناليز تركيبات آهن با دستگاه اسپكتروسكوپي جذب اتمي انجام شد. به منظور تعيين سطح سرمي مالون دي آلدئيد از كيت MDA خريداري شده از شركت ZellBio GmbH و دستگاه اسپكتروفتومتر نور مرئي در طول موج 531.5 نانومتر استفاده شد. همبستگي ميان ميزان مواجهه با گرد و غبار كلي استنشاقي و تركيبات آهن با سطح سرمي مالون دي آلدئيد، توسط نرم افزار SPSS بررسي شد.يافته ها: نتايج نشان داد مواجهه با گردوغبار كلي استنشاقي معدن و همچنين تركيبات آهن در گروه مواجهه (به ترتيب 24.8و 2.9 ميلي گرم بر متر مكعب) بصورت معني داري از ميزان مواجهه در گروه شاهد(به ترتيب 0.59و 0.023 ميلي گرم بر متر مكعب) بالاتر بود(P 0.001). ميزان مالون دي آلدئيد سرم در گروه مواجهه (41.6 ميكرو مول بر ليتر) نيز بصورت معني داري بالاتر از گروه شاهد(22.5 ميكرو مول بر ليتر) بود(P 0.001). بر اساس نتايج آزمون آماري اسپيرمن، ميان پارامترهاي ميزان مواجهه با گردوغبار كلي استنشاقي و تركيبات آهن ارتباط مثبت معني داري مشاهده شد(0.835=r و P 0.001) اما همبستگي ميان پارامترهاي ميزان مواجهه با گردوغبار كلي استنشاقي و مواجهه با مواجهه با تركيبات آهن با ميزان مالون دي آلدئيد سرم خون افراد گروه مواجهه به ترتيب (0.006=r و 0.95=p) و (0.022=r و 0.84=p) ارتباط معني داري وجود نداشت.نتيجه گيري: علي رغم عدم مشاهده همبستگي آماري معني دار، ميان مواجهه با گردوغبار و تركيبات آهن قابل استنشاق با مالون دي آلدئيد سرم كه مي تواند ناشي از وجود عوامل مداخله گري مانند سيليس كريستالي، آزبست، عوامل فيزيكي و فلزات سنگين در بخش هاي مختلف معدن باشد، بيشتر بودن مواجهه كارگران با تركيبات مذكور نسبت به حدود مجاز مواجهه شغلي آنها و همچنين بالاتر بودن ميزان شاخص استرس اكسيداتيو مالون دي آلدئيد در سرم خون افراد گروه مواجهه در مقايسه با افراد گروه شاهد، لزوم انجام مطالعات جامع تر پايش بيولوژيكي را خاطر نشان مي نمايد.