استفاده از شاخص هاي زيست اقليمي بيكر و فشار عصبي در ارزيابي آسايش حرارتي در فضاي روباز بر اساس داده هاي هواشناسي مطالعه موردي: سه اقليم مختلف ايران

زمينه و هدف: عدم وجود آسايش حرارتي در محيط هاي روباز مي تواند سبب بروز اختلالات و بيماري ها، تاثير منفي بر بهره وري و عملكرد و حتي از عواملي ست كه مي تواند سبب مرگ و مير گردد. لذا ارزيابي آن با توجه به موارد اشاره شده اهميت دارد. آسايش حرارتي از طريق شاخص هاي تئوري و تجربي زيادي محاسبه مي گردد. لذا در اين مطالعه از دو شاخص اقليمي بيكر و فشار عصبي براي ارريابي ميزان آسايش و عدم آسايش در سه اقليم مختلف ايران استفاده شده است.روش بررسي: در اين مطالعه، ارزيابي آسايش حرارتي در سه اقليم مختلف ايران بر اساس طبقه بندي اقليمي كوپن شامل اقليم نيمه خشك و سرد (شهر اراك)، ناحيه اقليمي مرطوب جنب حاره اي (شهر ساري) و ناحيه اقليمي گرم و خشك (شهر بندرعباس) با استفاده از دو شاخص آسايش زيست اقليمي بيكر و فشار عصبي انجام شد. براي محاسبه شاخص هاي اشاره شده از داده هاي هواشناسي اخذ شده از سازمان هواشناسي كل كشور بصورت روزانه شامل درجه حرارت، رطوبت نسبي و سرعت جريان هوا بين سال هاي 2014 2000 استفاده گرديد. سپس ميانگين پارامترهاي اشاره شده بصورت روزانه طي 15 سال مورد محاسبه قرار گرفت. آناليز داده ها با استفاده از نرم افزارهاي اكسل و SPSS ويرايش 22 انجام و از آزمون هاي آماري توصيفي و رگرسيون خطي استفاده گرديد.يافته ها: ميانگين شاخص بيكر در شهر اراك 6.3 ±15.76، ساري 5.2 ±13.73 و بندرعباس5.5±8.93 ميكروكالري بر سانتيمتر مربع بر ثانيه بدست آمد. مطابق نتايج بدست آمده از اين شاخص، هر سه اقليم مورد بررسي شرايط خنك تا داغ، گرم و شرجي را شامل مي شوند. ميانگين شاخص فشار عصبي در ماه هاي با دماهاي زير 20 درجه سانتي گراد در شهر اراك برابر با 143.8 ±672 ، در شهر ساري 115.6±605 و در شهر بندرعباس برابر 46.7 ±567 كيلوكالري بر ساعت بر متر مربع و در ماه هاي با دماي بالاي 20 درجه سانتي گراد بترتيب برابر با 2.5 ±0.37، 42/9±5.4 و 7 ±11.64 بود. تفسير اين شاخص نشان داد كه مناطق مورد مطالعه داراي شرايط اقليمي سرد (اراك) تا شرايط عدم آسايش كامل (بندرعباس) را در بر مي گيرند. همچنين بين دو شاخص مورد مطالعه همبستگي بسيار بالايي در سه اقليم مختلف مشاهده گرديد (0/9 R^2).نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه شاخص هاي آسايش مورد استفاده، توانايي آشكارسازي دوره هاي آسايشي و عدم آسايش را در سه اقليم مختلف كشور را دارند و با وجود تفاوت هاي جزيي، نمودهاي نسبتاً همگوني از اقليم آسايشي شهرهاي مورد بررسي را ارايه مي دهند. بررسي ها نشان داد كه مناطق مورد مطالعه در طول سال با داشتن تنوع بيوكليمايي، از شرايط داغ تا بسيار خنكي برخوردار هستند. در مورد مزيت استفاده از اين شاخص ها بايد اشاره نمود كه مي توان از داده هاي اندازه گيري شده توسط سازمان هاي هواشناسي براي پيش بيني و اعلام به موقع وضعيت استرس هاي گرمايي و سرمايي و آسايش حرارتي در مناطق مختلف استفاده نمود.