كركوي، آتش پيروز بهرام در سكستان

سيستان كه در دورۀ ساساني از آن با نام «سَكستاني ياد مي شد، ايالت پهناوري را تشكيل مي داد كه تورستان و هند تا كرانه هاي دريا را در بر مي گرفت. اين منطقه در دورۀ ساسانيان از نظر مردان دلير جنگي كه از مرزهاي شرقي ايران حراست مي كردند، كشاورزي خوب، موقعيت ژئوپوليتيكي و تجاري مناسب و مهم تر از همه، بنيان هاي استوار و اصيل دين زرتشتي، اهميّت فراوان داشت. به همين دلايل معمولاً حكومت سكستان به دست وليعهد اداره مي شد كه بر اين اساس ملقب به سكانشاه مي گرديد. اردشير بابكان كه از خانواده اي مذهبي برخاسته بود، دين زرتشت را دين رسمي كشور اعلام نمود و خود و جانشينانش مبادرت به ساخت بناهاي مذهبي فراواني از جمله معبد آب و آتش در سرتاسر ايرانشهر نمودند. يكي از معتبرترين آتشكده هاي ساساني در شرق ايران، آتش كركوي در سيستان بود كه متون مقدسي چون خرده اوستا و بندهشن و مورخيني چون قزويني، مسعودي و متوني مانند تاريخ سيستان و كتيبۀ كعبه زرتشت به آن اشاره كرده اند. آتشكدۀ كركوي كه از نوع آتش بهرام بود، براساس مطالعات باستان شناختي و رهيافت تاريخي از سدۀ سوم قبل از ميلاد تا سدۀ هفتم هجري قمري پيوسته فروزان بوده است؛ تا اين كه سرانجام به دست مغولان براي هميشه خاموش گرديد.