بررسي روند تغييرات دمايي در دهه هاي آتي با تاكيد بر استرس هاي گرمايي در محيط هاي روباز كشور

زمينه و هدف: تغيير اقليم و گرمايش جهاني زمين مي تواند مشكلات بهداشتي عديده اي را ايجاد كند كه يكي از مهمترين آنها ايجاد استرس هاي گرمايي و اختلالات و عوارض مربوطه در مواجهات شغلي در محيط هاي گرم روباز مي باشد. هدف اصلي اين مطالعه بررسي تغيييرات دمايي در اقليم هاي مختلف كشور ايران در دهه هاي آتي به منظور دستيابي به درك مناسب از وضعيت استرس گرمايي محيط هاي روباز مي باشد. روش بررسي: به منظور پوشش گستره وسيع تنوع اقليمي در كشور، 9 اقليم جوي متفاوت در كشور انتخاب گرديد بطوري كه اغلب اقليم هاي موجود در كشور را پوشش دهد. همچنين از مدل LARSWG براي پيش گويي تغييرات دمايي در دهه هاي آتي مورد استفاده قرار گرفت. داده هاي هواشناسي طولاني مدت از هر ايستگاه (بين سالهاي 1965 تا 2010) شامل حداقل و حداكثر دماي روزانه، ميزان بارش و ساعات آفتابي براي ورودي هاي مدل استفاده گرديد. استرس هاي گرمايي با استفاده از شاخص دماي ترگويسان (WBGT) و تغييرات دمايي تا سال 2100 در فواصل 25 ساله مورد بررسي و آناليز قرار گرفت. يافته ها: بطور كلي، ميانگين و انحراف استاندارد (M plusmn; SD) تغييرات مورد انتظار در دماي حداقل و حداكثر روزانه به ترتيبC ° 1.41 plusmn; 1.34 و C ° 1.40 plusmn; 1.29براي بهار وC ° 2.44 plusmn;2.38 وC ° 2.48 plusmn; 2.34 براي تابستان تعيين مي شود. مقادير مربوطه بدون در نظر گرفتن نوع فصل، به ترتيب براي تغييرات دماي حداقل و حداكثر روزانهC ° 2.05 plusmn; 1.86 وC ° 2.07 82 plusmn;/1 بود. به طور كلي مي توان گفت ميانگين دماي اقليم هاي مختلف ايران با افزايش دماي حدود 2 درجه سانتي گراد تا سال 2100 مواجه خواهد بود. كمترين ميزان شاخص WBGT برابر C ° 0.99 plusmn; 17.50 مربوط به ساعات ابتدايي صبح (در فصل بهار و در نواحي شمالي كشور) و بيشترين آن برابر 0.55 plusmn;35.10 مربوط به ساعات ظهر و عصر (در فصل تابستان و در نواحي جنوبي كشور) بود. پيش بيني هاي مدل بكار گرفته شده نشان داد تغييرات ناچيزي در ميانگين دماي روزانه حداقل و حداكثر هوا تا سال 2025 مشاهده مي شود در حالي كه پس از آن افزايش دماي قابل توجهي تا سال 2100 پيش بيني مي گردد. همچنين بر اساس نتايج مدل بيشترين افزايش دمايي در سال 2075 در اكثر نواحي كشور قابل انتظار است. تحليل اختلافات دمايي و استرس هاي گرمايي در مناطق مختلف كشور نيز نشان مي دهد بخش هايي از كشور كه متحمل بيشترين تاثيرات تغييرات اقليمي قرار مي گيرند، نواحي مركزي و جنوبي كشور هستند. نتيجه گيري: بطور كلي بر اساس نتايج به دست آمده، افزايش حدود 2 درجه سانتيگراد به ميانگين دماي هوا مي تواند چندين قسمت از كشور را در شرايط تنش گرمايي قرار دهد. به عبارت ديگر، مناطق مختلف و محيط هاي بيروني كه در حال حاضر در شرايط قابل قبول از لحاظ استرس گرمايي هستند، از استرس گرمايي ناشي از تغييرات اقليمي و افزايش دما در دهه هاي آينده رنج خواهند برد. بنابراين، مداخلات پيشگيرانه مي تواند نقش مهمي در كاهش اثرات نامطلوب سلامتي ناشي از تغييرات اقليمي و افزايش درجه حرارت بر شاغلين محيط هاي روباز داشته باشد.