نقش مواد معدني گوناگون بر كاهش جذب كادميوم، سرب، نيكل، مس و روي به وسيله گياهان زيركشت زمين‌هاي آبياري شده با پساب هاي آلوده

زمينه و هدف: تثبيت فلزات سنگين در محل با به كارگيري مواد معدني، روشي است كه براي كاهش پويايي اين فلزات بسيار مورد توجه قرار گرفته است. بر اين اساس در پژوهش حاضر، كارايي پنج نوع مواد معدني براي تثبيت فلزات سنگين خاك هاي كشاورزي اطراف شهرستان تبريز كه با پساب هاي آلوده آبياري مي شوند بررسي شده است. روش بررسي: به g 0/5 از پنج ماده كلسيت، ايليت، هماتيت، زئوليت و بنتونيت و 10 نمونه خاك برداشت شده از خاك هاي واقع در شمال غرب شهرستان تبريز، محلول هاي حاوي عناصر كادميوم، سرب، نيكل، مس و روي اضافه شد. بعد از قرار دادن محلول ها در دستگاه شيكر، غلظت اين پنج عنصر در محلول هاي صاف شده با استفاده از دستگاه جذب اتمي اندازه گيري شد. مقايسه ميانگين ها با بهره گيري از آزمون دانكن انجام گرفت. يافته ها: بيشترين ميزان جذب عناصر كادميوم (91 درصد)، نيكل (78 درصد) و روي (94/7 درصد) مربوط به كلسيت، بيشترين ميزان جذب عناصر سرب (94/3 درصد) و مس (90/5 درصد) مربوط به هماتيت و براي هر پنج عنصر كمترين ميزان جذب مربوط به ايليت بوده است. كلسيت، زئوليت، بنتونيت و هماتيت نسبت به خاك هاي مورد آزمايش ظرفيت جذب بالاتر و معني داري براي عناصر كادميوم، نيكل و روي داشتند. نتيجه گيري: از بين مواد معدني مورد بررسي، كلسيت و هماتيت دو ماده معدني بودند كه در صورت اضافه شدن به 10 نمونه خاك مورد آزمايش ، توانستند باعث افزايش معني دار ظرفيت جذب عناصر كادميوم، مس، روي، نيكل و سرب شوند و بدين وسيله كاهش جذب و انباشت عناصر ياد شده در گياهان زيركشت مناطق كشاورزي اطراف شهرستان تبريز را موجب شوند.