تغييرات وزن‌تر، فنل و فلانوئيد كل، درصد مهار راديكال آزاد و فعاليت آنزيم فنيل-آلانين آمونيالياز كالوس استويا (Stevia rebaudiana) تيمار شده با اسيد ساليسيليك و متيل جاسمونات

در پژوهش حاضر اثر اليسيتورهاي اسيد ساليسيليك ((SA و متيل جاسمونات (MeJA) به تنهايي و به صورت تركيب با هم بر بيومس، فنل كل، فلاونوئيد كل، توان آنتي اكسيداني و ميزان فعاليت آنزيم فنيل آلانين آمونيالياز (PAL) در كالوس گياه استويا مورد بررسي قرارگرفت. به اين منظور نمونه هاي كالوس استويا با پنج سطح 0، 50، 100، 200 و 250 ميكرومولار SA و MeJA (به عنوان اليسيتور) در قالب آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي تيمار شدند. طبق نتايج حاصل، فعاليت آنتي اكسيداني، محتواي فنلي و فلاونوئيدي، وزن تر و ميزان فعاليت آنزيم PAL تحت تاثير نسبت هاي مختلف تركيبات اليسيتوري قرار گرفت. به طوري كه همبستگي مثبتي بين تيمارها، تركيبات بيوشيميايي كالوس و فعاليت آنزيم PAL مشاهده شد كه بيانگر نقش اين تركيبات درتحريك توليد تركيبات فنيل پروپانوئيدي است كه احتمالا با توجه به روند موازي افزايش و كاهش اين تركيبات با فعاليت انزيم PAL احتمالا اين آنزيم، يكي از آنزيم هاي مهم دخيل در روند افزايش يا كاهش است. لازم به ذكر است ميزان تركيبات فنيل پروپانوئيدي و غلظت اليسيتورهاي به كار برده شده با وزن تر كالوس همبستگي منفي نشان داد. علاوه بر اين نتايج بررسي نشان مي دهند كه تيمار متيل جاسمونات و اسيد ساليسيليك در غلظت 100 و 200 ميكرومولار حداكثر ميزان توليد تركيبات فنل كل را داشته در حالي كه بالاترين ميزان تجمع فلاونوئيد كل در تيمار با اسيد ساليسيليك در غلظت 200 ميكرومولار و در تيمار با متيل جاسمونات در غلظت 100 ميكرومولار گزارش شد. علاوه بر اين لازم به ذكر است كه هر دو تيمار اعمال شده در 200 ميكرومولار حداكثر توان آنتي اكسيداني را نشان دادند. با اين وجود روند كاهشي تجمع تركيبات با افزايش غلظت از 200 ميكرومولار قابل مشاهده است. بررسي اثر متقابل SA+ MeJA نيز نشان داد كه تحت تاثير غلظت هاي 100 SA+100 MeJA ميكرومولار حداكثر ميزان تركيبات فنيل پروپانوئيدي تجمع يافته و بيشترين ميزان فعاليت آنتي اكسيداني نيز در اين تيمار مشاهده شد. لازم به ذكر است توان آنتي اكسيداني تحت تاثير تيمار هاي اليسيتوري در غلظت بالا كاهش قابل توجه اي نشان داد. همبستگي مثبت فعاليت آنتي اكسيداني و تجمع تركيبات فنلي بيانگر نقش كليدي تركيبات فنيل پروپانوئيدي استويا در كنترل فعاليت راديكال هاي آزاد مي باشد. و همبستگي مثبت فعاليت آنزيمPAL و تجمع تركيبات فنل و فلاونوئيد كل و فعاليت آنتي اكسيداني بيانگر اين نكته است كه PAL به عنوان اولين و مهمترين آنزيم دخيل در فرايند توليد تركيبات پلي فنلي، تحت تاثير تيمارهاي اعمال شده قرار داشته و با بهينه سازي غلظت اليستورهاي استفاده شده مي توان به تغيير نسبت تركيبات بيوشيميايي در جهت حصول متابوليت هاي ثانويه مورد نظر استويا در شرايط درون شيشه اي دست يافت.در پژوهش حاضر اثر اليسيتورهاي اسيد ساليسيليك ((SA و متيل جاسمونات (MeJA) به تنهايي و به صورت تركيب با هم بر بيومس، فنل كل، فلاونوئيد كل، توان آنتي اكسيداني و ميزان فعاليت آنزيم فنيل آلانين آمونيالياز (PAL) در كالوس گياه استويا مورد بررسي قرارگرفت. به اين منظور نمونه هاي كالوس استويا با پنج سطح 0، 50، 100، 200 و 250 ميكرومولار SA و MeJA (به عنوان اليسيتور) در قالب آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي تيمار شدند. طبق نتايج حاصل، فعاليت آنتي اكسيداني، محتواي فنلي و فلاونوئيدي، وزن تر و ميزان فعاليت آنزيم PAL تحت تاثير نسبت هاي مختلف تركيبات اليسيتوري قرار گرفت. به طوري كه همبستگي مثبتي بين تيمارها، تركيبات بيوشيميايي كالوس و فعاليت آنزيم PAL مشاهده شد كه بيانگر نقش اين تركيبات درتحريك توليد تركيبات فنيل پروپانوئيدي است كه احتمالا با توجه به روند موازي افزايش و كاهش اين تركيبات با فعاليت انزيم PAL احتمالا اين آنزيم، يكي از آنزيم هاي مهم دخيل در روند افزايش يا كاهش است. لازم به ذكر است ميزان تركيبات فنيل پروپانوئيدي و غلظت اليسيتورهاي به كار برده شده با وزن تر كالوس همبستگي منفي نشان داد. علاوه بر اين نتايج بررسي نشان مي دهند كه تيمار متيل جاسمونات و اسيد ساليسيليك در غلظت 100 و 200 ميكرومولار حداكثر ميزان توليد تركيبات فنل كل را داشته در حالي كه بالاترين ميزان تجمع فلاونوئيد كل در تيمار با اسيد ساليسيليك در غلظت 200 ميكرومولار و در تيمار با متيل جاسمونات در غلظت 100 ميكرومولار گزارش شد. علاوه بر اين لازم به ذكر است كه هر دو تيمار اعمال شده در 200 ميكرومولار حداكثر توان آنتي اكسيداني را نشان دادند. با اين وجود روند كاهشي تجمع تركيبات با افزايش غلظت از 200 ميكرومولار قابل مشاهده است. بررسي اثر متقابل SA+ MeJA نيز نشان داد كه تحت تاثير غلظت هاي 100 SA+100 MeJA ميكرومولار حداكثر ميزان تركيبات فنيل پروپانوئيدي تجمع يافته و بيشترين ميزان فعاليت آنتي اكسيداني نيز در اين تيمار مشاهده شد. لازم به ذكر است توان آنتي اكسيداني تحت تاثير تيمار هاي اليسيتوري در غلظت بالا كاهش قابل توجه اي نشان داد. همبستگي مثبت فعاليت آنتي اكسيداني و تجمع تركيبات فنلي بيانگر نقش كليدي تركيبات فنيل پروپانوئيدي استويا در كنترل فعاليت راديكال هاي آزاد مي باشد. و همبستگي مثبت فعاليت آنزيمPAL و تجمع تركيبات فنل و فلاونوئيد كل و فعاليت آنتي اكسيداني بيانگر اين نكته است كه PAL به عنوان اولين و مهمترين آنزيم دخيل در فرايند توليد تركيبات پلي فنلي، تحت تاثير تيمارهاي اعمال شده قرار داشته و با بهينه سازي غلظت اليستورهاي استفاده شده مي توان به تغيير نسبت تركيبات بيوشيميايي در جهت حصول متابوليت هاي ثانويه مورد نظر استويا در شرايط درون شيشه اي دست يافت.