بررسي برهمكنش شوري و كود اوره بر برخي صفات فيزيولوژيكي، عملكرد كمي و كيفي گل ختمي (Althaea afficinalis)

نيتروژن نخستين عنصر غذايي است كه كمبود آن در مناطق شور مطرح است. مديريت صحيح مصرف كودهاي نيتروژنه راهكاري مناسب در جهت افزايش تحمل گياه به تنش شوري مي باشد. به همين منظور، آزمايشي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كامل تصادفي، در سه تكرار و به صورت گلداني در فضاي باز دانشگاه صنعتي اصفهان در سال 1395 اجرا شد. فاكتور اول شامل چهار سطح شوري (صفر (شاهد)، 2، 6 و 10 دسي زيمنس بر متر كلريدسديم) و فاكتور دوم شامل چهار سطح نيتروژن به صورت كود اوره (صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 كيلوگرم در هكتار) بود. نتايج نشان داد كه ميزان رنگيزه هاي فتوسنتزي با كاربرد نيتروژن تحت شرايط تنش شوري افزايش يافتند. بالاترين محتواي كلروفيل كل مربوط به تيمار شاهد و همچنين تيمار شوري 2 دسي زيمنس بر متر و هر دو تحت كاربرد 150 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن بود. برهمكنش سطوح شوري و نيتروژن نشان داد بيشترين غلظت سديم و نسبت Na+/K+ و Na+/Ca2+ مربوط به تيمار شوري 10 دسي زيمنس بر متر و عدم مصرف كود نيتروژن بود كه به ترتيب افزايش 342 ، 546 و 763 درصدي نسبت به تيمار شاهد داشتند، در حالي كه بيشترين ميزان كلسيم مربوط به تيمار عدم تنش شوري و 150 كيلوگرم در هكتار نيتروژن بود. بيشترين ارتفاع گياه مربوط به تيمار شوري 2 دسي زيمنس بر متر و مصرف 100 كيلوگرم در هكتار نيتروژن بود كه افزايش 65 درصدي نسبت به تيمار شاهد داشت، بيشترين سطح و تعداد برگ بوته مربوط به تيمار عدم تنش شوري و سطح 150 كيلوگرم در هكتار نيتروژن بود كه به ترتيب افزايش 56 و 60 درصدي نسبت به تيمار شاهد داشتند. بيشترين وزن خشك كل بوته و موسيلاژ برگ مربوط به تيمار عدم تنش شوري و به ترتيب تحت تيمارهاي 50 و 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بود. به طور كلي، نتايج نشان داد كه اثرهاي سمي يون هاي كلر و سديم باعث تغيير فعاليت فتوسنتزي گياه و كاهش وزن خشك اندام هوايي و موسيلاژ برگ مي شود. بنابراين، استفاده از كود نيتروژن تا 100 كيلوگرم در هكتار مي تواند اثرهاي منفي تنش شوري را كاهش دهد.