بررسي امكان توليد پلي‌پلوئيدي و اثر آن بر محتواي فنلي و آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني زنيان جمعيت پاكستان

امروزه القاي مضاعف نمودن تعداد كروموزوم not;ها (پلي not;پلوئيداسيون) با استفاده از كلشي سين به عنوان يكي از روش not;هاي اصلاح گياهان دارويي به منظور افزايش توليد محصول آن ها جايگاه ويژه not;اي به خود اختصاص داده است. در اين پژوهش از كلشي not;سين به منظور القاء پلي not;پلوئيدي و بررسي تأثير آن بر ميزان القاي تترا پلوئيدي و برخي صفات مورفولوژيك و فيزيولوژيك جمعيت پاكستان گياه دارويي زنيان استفاده شد. كلشي not;سين با غلظت not;هاي صفر، ۲/۰، 5/0، 75/0 و ۱ گرم در ليتر در سه زمان ۶، ۱۲ و ۱۸ ساعت روي مريستم انتهايي ريشه زنيان بكار برده شد. بدين منظور از آزمايش فاكتوريل بر مبناي طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار استفاده شد. بررسي كروموزومي با روش اسكواش و با استفاده از روش تحليل تصويري انجام شد. نتايج نشان داد كه تعداد كروموزوم پايه در گونه مورد بررسي 2n=2x=18 و در گياهان تتراپلوئيد شده 2n=4x=36 بود. بالاترين درصد القاء تترا پلوئيدي (۸۰ درصد)، به دنبال غوطه not;وري گياهچه not;ها در غلظت 5/0 گرم در ليتر كلشي سين در مدت زمان ۶ ساعت به دست آمد. در ادامه پس از تيمار بذرهاي گياه با كلشي not;سين و كشت بذور تيمار شده و شاهد در گلدان، گياهچه not;هاي رشد يافته در مرحله گلدهي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج مشخص نمود كه گياهان تتراپلوئيد (تيمار شده) از نظر صفات فيزيولوژي (كلروفيل a، آنتوسيانين، آسكوربات پراكسيداز، كاتالاز و فلاونوئيد) و مورفولوژي (تعداد شاخه جانبي، ارتفاع گياه، تعداد برگ، طول و عرض برگ و وزن تر و خشك) نسبت به گياهان شاهد برتري داشتند لذا روش اصلاحي مورد مطالعه مي not;تواند براي گياه زنيان مفيد و قابل استفاده باشد.