تحليل پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي خشكسالي‌هاي اخير بر كشاورزي مناطق روستايي (مطالعه موردي: روستاهاي دهستان اسماعيلي سفلي شهرستان جيرفت)

خشك سالي يكي از بلاياي طبيعي است كه خسارات زيادي بر زندگي انسان و اكوسيستم هاي طبيعي وارد مي آورد. منطقه ي جيرفت به دليل موقعيت جغرافيايي ويژه اي كه دارد، همواره با اين پديده مواجه بوده و اركان اقتصادي و اجتماعي روستاهاي منطقه، تحت تأثير اين پديده قرار گرفته است. اين پژوهش با هدف تحليل آثار اقتصادي و اجتماعي خشك سالي بر كشاورزي مناطق روستايي شهرستان جيرفت و به صورت توصيفي ـ تحليلي انجام شده و گردآوري اطلاعات به صورت پيمايشي مي باشد. جهت انجام اين مطالعه، ضمن بهره گيري از يك چارچوب مفهومي، از طريق تكميل 217 پرسشنامه، داده ها جمع آوري گرديده و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. سال 1386 به عنوان سال پايه ي خشك سالي درنظر گرفته شد و به بررسي آثار خشك سالي در سال هاي 1384 و 1388 (دو سال قبل و دو سال بعد از خشك سالي) بر وضعيت اشتغال، درآمد، سطح زيركشت در بخش كشاورزي و نيز مهاجرت خانوارهاي روستايي پرداخته شد. نتايج حاصل از تحقيق نشان داد در اثر خشك سالي هاي 3 دهه ي اخير حجم آب هاي زيرزميني، سطح زيركشت محصولات زراعي و باغي در سطح بالايي آسيب ديده است. هم چنين نتايج نشان داد در منطقه ي مورد مطالعه تأثير خشك سالي بر خروج دائمي نيروي كار از بخش كشاورزي و مهاجرت روستايي بسيار اندك بوده و تغيير در اشتغال بعد از خشك سالي به صورت موقتي بوده است. هم چنين نتايج تحليل همبستگي نشان مي دهد كه بين تأثير خشك سالي و ميزان درآمد و پس انداز، رابطه ي معني دار و مثبت وجود دارد. درآمد خانوارها از بخش كشاورزي كاهش قابل توجهي يافته و ميزان سرمايه گذاري در بخش كشاورزي نيز كاهش يافته است، در اين نوشتار ضمن تحليل اثرات خشك سالي بر ساختار اقتصادي و اجتماعي راهكارهايي جهت مقابله با خشك سالي ارائه گرديده است.