ضوابط تعادل بخشي به چندگانگي روستابودگي در ايران: تدوين چشم اندازي سازگار براي بازتعريف قلمروهاي روستايي

مديريت جامعه ي روستايي ايران از ساختار اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و طبيعي متنوع و متفاوت آن برخاسته است. ضمن اين كه، نواحي روستايي در سال هاي اخير متأثر از جريان هاي بيروني دچار تغييرات بسياري شده اند و بيش از پيش با فضاي متفاوت شده ي روستايي مواجه هستيم. اداره ي چنين جامعه ي ناموزوني دو راه بيش تر نداشته و ندارد: يا روي به تمركزگرايي آورد؛ چيزي كه در طول تاريخ برنامه ريزي توسعه ي روستايي در كشور شاهد آن بوده ايم و يا از روش هاي جديد مديريت استفاده كرد. سازوكاري را بايد انديشيد كه بر اين ناموزوني ها فائق آيد بدون آن كه از اهميت آن كاسته شود. مقاله ي حاضر طرح واره ي هالفاكري(2006) يعني زندگي روزمره ي روستايي را به عنوان راهكاري جهت تشخيص اين ناموزوني ها و به علاوه تعيين حدود قلمروهاي جوامع محلي معرفي مي كند. با بهره گيري از اين چارچوب ديگر از معيارهاي تراكم جمعيت و اندازه ي قلمرو استفاده به عمل نمي آيد، بلكه به پتانسيل هاي درون محلي توجه مي شود. قلمروهاي تاريخي جوامع محلي به عنوان ملاكي براي تعيين حدود واحدهاي روستايي گرفته مي شود. در اين جا بلوك، به عنوان كوچك ترين واحد اقتصادياجتماعي تقسيمات كشوري اين خواسته را برآورده مي سازد. از طرفي، شاخص اراضي باز در قالب پوشش زمين به عنوان معياري براي تشخيص تنوع و تفاوت هاي درون روستايي درنظر گرفته مي شود. در نهايت، تعداد بلوك هاي پيموده شده براي رسيدن به مادرشهر منطقه مي تواند به عنوان معياري براي دسته بندي و ضابطه اي براي تقابل با تنوع روستابودگي در عين ملاحظه اهميت آن باشد.