پايش تغييرات كاربري اراضي و تأثير آن بر روند تخريب زمين و بيابان‌زايي با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي لندست (مطالعه‌ي موردي: شرق ايران، درياچه‌ي هامون)

امروزه فنّاوري هاي سنجش ازدور و سامانه ي اطلاعات جغرافيايي به عنوان دو عنصر اصلي در پايش كاربري اراضي و تغييرات پوشش گياهي مورد استفاده قرار مي گيرد. به كارگيري اين روش به عنوان يكي از منابع مهم دريافت اطلاعات مربوط به تغييرات سطح زمين، نقش مهمي را در مديريت زيست بوم ها ايفا مي كند. تحقيق حاضر باهدف بررسي روند تغييرات كاربري اراضي، پويايي پوشش گياهي و گرايش زيست بوم تالاب هاي هامون هيرمند و هامون صابري در يك دوره ي هفت ساله صورت گرفته است. بدين منظور از تصاوير ماهواره اي لندست 7 در سال 2006 ميلادي و لندست 8 در سال 2013 ميلادي و در ماه آوريل استفاده شده است. پس از انجام تصحيحات لازم، با استفاده از روش طبقه بندي نظارت نشده و با تكيه بر خصوصيات طيفي پديده ها در باندهاي مختلف نقشه ي كاربري اراضي منطقه ي تهيه شد. به منظور بررسي درصد تغييرات كاربري اراضي، هر كدام از كاربري هاي به دست آمده در سال 2006 به طور جداگانه بر روي نتايج طبقه بندي سال 2013 قرار داده شد و مقدار تغييرات هر كلاس در دوره ي موردنظر به دست آمد. صحت روش به كار گرفته شده با تكيه بر پژوهش هاي ميداني انجام شده در سال 2010 ميلادي كه شاخص تعديل كننده ي خاك (SAVI) را به عنوان شاخصي با بالاترين ضريب همبستگي با ويژگي هاي منطقه ي معرفي مي كند، مورد بازبيني قرار گرفت. نتايج بيانگر اين است كه استفاده از خصوصيات طيفي پديده ها در اين نوع طبقه بندي صحت قابل اعتمادي را ارائه مي دهد. با توجه به نتايج به دست آمده، كلاس هاي پوشش گياهي و آب كاهش چشم گيري را در دوره ي موردمطالعه داشتند و بر مساحت كلاس اراضي باير افزوده شده است كه نشان از گرايش منطقه ي موردمطالعه به سمت بياباني شدن دارد. سير قهقرايي زيست بوم هامون سبب چالش هاي زيست محيطي متعددي من جمله آلودگي ناشي از گردوغبار، از دست رفتن مشاغل وابسته به درياچه هم چون ماهيگيري و دامداري و نيز افزايش مهاجرت از اين منطقه ي شده است.