ارزيابي عملكرد بهره‌برداري از سدهاي حوضه آبريز اروميه با رويكرد پويايي سيستم‌ها

در مديريت جامع منابع آب در سطح حوضه، يكپارچه ديدن سيستم و در نظر گرفتن اندركنش ميان اجزاي مختلف آن ضروري است. روش پويايي سيستم، يك ابزار مديريتي براساس اين نگرش است كه علاوه بر تشريح سيستم هاي پيچيده ي منابع آب براساس واقعيت، امكان دخالت كاربر در توسعه مدل را نيز فراهم مي آورد. تحقيق حاضر در حوضه آبريز درياچه اروميه و با تاكيد بر روند افت تراز آب درياچه اروميه انجام گرفته است. در پژوهش حاضر، تلاش شد تا رفتار تراز آب درياچه تحت تاثير طرح هاي سازه اي در حوضه بررسي شود. بدين منظور مدل مفهومي سيستم منابع آب حوضه با در نظر گرفتن متغيرهاي مؤثر بر معادله بيلان آبي سدها جهت برآورد مقادير سرريز از سدها و جريان زيست محيطي ورودي به درياچه در محيط مدل Vensim شبيه سازي شد. پس از اعتبارسنجي مدل، با طراحي دو سناريو، اثر هر يك از طرح هاي سازه اي و هم چنين الگوي نياز آبي تامين شده از هفت زيرحوضه ي اصلي بررسي شد. نتايج نشان داد كه طرح هاي سازه اي در سطح حوضه 42 درصد از جريان ورودي به درياچه را كاهش داده اند كه از اين ميزان حدود 26 % مربوط به بهره برداري از هفت سد اصلي است و 16 % در ارتباط با توسعه كشاورزي و افزايش بهره برداري از نياز آبي در حوضه بوده است.