مسأله حضور در فضا: آگاهي و عامليت فضايي با تاكيد بر فضاي عمومي شهري

مفهوم فضا به واسطه ي حضور افراد و از خلال روابط اجتماعي آن ها شكل مي گيرد. حضور افراد در فضا مي تواند باعث به جريان افتادن حيات شهري گردد. در نوشتارِ حاضر با در نظر گرفتنِ فضا به عنوان يك مسئله، تلاش شده مفاهيمي چون آگاهي، طرد و شمول، مقاومت و قدرت كه به دنبالِ حضور افراد در فضا و به واسطه ي فضا شكل مي گيرند، مورد تحليل قرارگرفته و درنهايت هر كدام در نسبتِ با فضا صورت بندي گردند. وجه اشتراكِ مفاهيمِ مذكور، مفهومِ فضا بوده و هر كدام در رابطه با مفهومِ فضاست كه فهميده مي شوند. به بياني ديگر نوشتارِ پيش رو، به دنبال اين است نشان دهد چگونه فضا مي تواند باعثِ تحققِ بالقوگي هاي فردي و عينيتِ يافتنِ هريك از مفاهيمِ مذكور گردد؟ فضا به چه شيوه هايي مي تواند زمينه ي كنشگري و عامليت فردي و گروهي، مقاومت و شكل گيري قدرت، طرد و شمول و شكل گيري آگاهي فضايي را فراهم آورد يا متقابلاً محدود كند؟ در راستاي پاسخ به سؤالات مطرح شده، نوشتار حاضر در قسمت روش شناسي با تأكيد بر اين كه روش، نظريه و واقعيتِ فضايي درهم تنيده اند، ابتدا در مقامِ مقدمه و طرح مسئله در مورد فضاي عمومي و فضا بحث مي كند و پرسشِ ذهني و دغدغه ي نوشتار را مطرح مي كند. سپس در ادامه، زيرِ عنوانِ نگاهِ نظري به مسئله ي حضور افراد در فضا، مقوله هاي توليد و بازتوليد فضاي شهري و چگونگي ارتباط متقابل آن با مناسبات قدرت در فضاي شهري؛ زمان، تجربه، خودآگاهي فضايي و حضور و مقاومتِ سوژه در فضا به تفصيل بيان و بحث مي شوند. در همين راستا و متناسب با نگاهِ نظريِ متن، در ادامه ي نوشتارِ پيش رو سعي دارد با حفظِ استقلالِ فكري و اتكا به منطقِ حضوريِ گروه هاي مختلف، مفهومِ عامليت را در چارچوبِ فكريِ نام برده صورت بندي كند و در اين دستگاهِ نظري به فضا بنگرد و مفهومِ حضور را مورد تحليل قرار دهد.