تأويل‌هاي عارفانه و عاشقانه مولانا از قصه‌هاي قرآني

مثنوي به عنوان يكي از مهم‌ترين آثار عرفاني منظوم زبان فارسي از جنبه‌هاي مختلف شايستۀ بررسي است. مولانا در مثنوي بسيار از آيات قران بهره گرفته است و يكي از شگردهاي مهم مولانا در برخورد با آيات قران كريم تأويل و تفسير ذوقي و عاشقانه آنها است. تأويل در فرهنگ اسلامي و بخصوص در ادب عرفاني، اصطلاحي معروف است كه تحت عنوان تفسير باطني و از ظاهر به باطن رفتن به كار برده مي‌شود. اصولاً اعتقاد به باطن امور در مركز تفكر مولانا است به همين دليل او به تأويل توجهي ويژه دارد. او معتقد است كه قران كريم داراي باطني است كه در زير ظاهر الفاظ پنهان است. تأويل آيات قران كريم در مثنوي شيوه‌اي از تفسير است كه باطن را از وراي ظاهر و با معيار عشق و ذوق بيرون مي‌آورد؛ ولي ظاهر را نفي نمي‌كند. يكي از مهم‌ترين شرايط تأويل از نگاه او تأويل خويش است كه خودشناسي و تزكيه نفس را ضروري مي كند و لازمۀ آن دوري از هوي و هوس است. دومين و شايد اصلي‌ترين مؤلفه تأويل از نگاه مولانا اثر و نتيجۀ آن است به اين معني كه تأويل بايد آدمي را به رحمت خداوند اميدوار كند. موضوع اين پژوهش تأويل عارفانه و عاشقانه مولانا از آيات قران كريم است. يكي از مهم‌ترين شرايط تأويل از نگاه مولانا، تأويل خويشتن است كه خودشناسي و تزكيه نفس را ضروري مي‌كند و نتيجه آن فلاح و رستگاري است به اين معني كه تأويل بايد آدمي را به سعادت رساند و به رحمت خداوند اميدوار سازد.