تحليل تمثيل‌هاي عرفاني در «فيه ما فيه

آثار مولوي از رويكردهاي مختلف قابل بررسي است. يكي از آثار مهم مولانا فيه مافيه است. از موضوعات مهم فيه مافيه، تمثيل يا مصداقي كردن مفاهيم ذهني است كه جايگاه خاصي در آثارمولانا دارد. وي آراء خود را به زينت تمثيل آراسته تا مفاهيم عميق عرفاني، تقريب ذهن مخاطبان و اهل ذوق شود. نگارنده در پژوهش حاضر به روش پژوهشي توصيفي- تحليلي از نوع كيفي، به بررسي مفاهيم و ساختار تمثيل هاي عرفاني كتاب «فيه ما فيه» پرداخته و در پي پاسخ به اين پرسش است كه «در تمثيل هاي فيه ما فيه پيوند ميان اركان تمثيل يعني: مثال (مصداق) با ممثل (مفهوم) چگونه است؟» يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه در كتاب «فيه ما فيه» 141 مورد تمثيل وجود دارد كه غالباً مختصر و محدود به چند جمله است. مولانا به فراخور متن كتاب با بهره‌گيري از تمثيلات به مضامين عميق عرفاني مي پردازد. حوزه هاي معنايي تمثيلات فيه مافيه در سه سطح خداشناسي، انسان‌شناسي و هستي شناسي جاي گرفته اند كه انسان شناسي بيش‌ترين فراواني و موضوع عرفان و معرفت بيش ترين بسامد را دارد.