ارزيابي پيامدهاي تغييراقليم بر روند و ساختار پارامترهاي آب‌وهوايي مؤثر بر توليد پسته مطالعه‌ي موردي: سبزوار

مطالعه ي اثرات تغيير اقليم بر محصولات كشاورزي و شاخص هاي آگروكليمايي مي تواند موجب بهبود و توسعه ي راهبردهاي مديريتي در ارتباط با نيازهاي مهم كشاورزي در دهه هاي آينده باشد و زمينه ساز اتخاذ روش هاي سازگاري و كاهش اثرات سوء تغيير اقليم بر بخش كشاورزي گردد. هدف اين مطالعه ، بررسي پيامدهاي تغيير اقليم بر ساختار و روند پارامترهاي آب و هوايي مؤثر بر توليد پسته (رقم كله قوچي) بر اساس رويكرد جديد در گزارش IPCC-AR5 در شهرستان سبزوار است. جهت انجام اين پژوهش ابتدا برمبناي داده هاي اقليمي مشاهداتي در دوره ي 2005-1976 نياز هاي حرارتي پسته بر اساس شاخص وينكلر محاسبه و سپس 24 شاخص دما و بارش و روند هريك از آن ها با استفاده از آزمون من كندال و شيب سن استخراج گرديد. درنهايت، نياز آبي براي هريك از مراحل فنولوژي محصول برآورد شد. در ادامه با ريزمقياس گرداني داده هاي خروجي مدل CanESM2 به كمك نرم افزار SDSM پارامترهاي اقليمي تحت سناريوهاي (RCP2.6,RCP4.5,RCP8.5) در دوره ي 2040-2011 شبيه سازي شد. نتايج بررسي شاخص هاي دمايي و بارشي براي دوره ي مشاهداتي بيانگر اين بود كه ميانگين دماي فصل رشد 0/6 درجه ي سانتي گراد در دهه ، داراي روند افزايشي است. خروجي شاخص هاي بارشي نشان از كاهش قابل ملاحظه ي اين پارامترها در طول مراحل سوم، چهارم و پنجم (مراحل رسيدن ميوه) دارد. يافته ها براي دوره ي آتي نشان داد كه متوسط دما براي سناريوهايRCP2.6 ،RCP4.5 و RCP8.5 در فصل رشد در محدوده ي 0/6 تا 0/8 درجه ي سانتي گراد داراي روند افزايشي خواهد بود كه اين امر سبب تسريع در گلدهي و رسيدگي زودتر محصول نسبت به دوره ي مشاهداتي مي گردد. بارش در همه ي سناريوها در طول مرحله ي سوم، چهارم و پنجم فنولوژي نسبت به دوره ي پايه كاهش يافته است. با توجه به افزايش دما و كاهش بارش در طول مراحل رشد، نياز آبي محصول (ETC) بايد از طريق آبياري بيش تر جبران گردد.