اثر محلول‌پاشي نانو ذرات دي‌اكسيد تيتانيوم و اسيدساليسيليك بر تعديل اثرات مخرب تنش كمبود آب در ذرت دانه‌اي سينگل كراس 704 (Zea mays L.)

به‌منظور بررسي اثر محلول‌پاشي نانو ذرات دي‌اكسيد تيتانيوم و اسيد ساليسيليك بر تعديل اثرات مخرب تنش كمبود آب در ذرت هيبريد سينگل كراس 704، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقاتي دانشكده‌ي كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز طي سال زراعي 1397 اجراشد. عامل اصلي تنش كمبود آب در سه سطح 50، 75 و 100 درصد رطوبت قابل دسترس و تركيب فاكتوريلي كاربرد نانو دي‌اكسيد تيتانيوم (nTiO2) (در سه سطح صفر، 0.01 و 0.03 درصد) و اسيد ساليسيليك (SA) (در دو سطح صفر و نيم درصد) به‌عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه اثر محلول‌پاشي nTiO2و SA تحت سطوح مختلف تنش كمبود آب بر صفات فعاليت آنزيم كاتالاز، آسكوربات پراكسيداز در سطح احتمال پنج درصد و محتواي كلروفيل a، b و كلروفيل كل در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. همچنين اثر محلول‌پاشي SA تحت تنش كمبود آب بر صفت سوپراكسيد ديسموتاز در سطح احتمال پنج درصد معني‌دار بود. اثر متقابل محلول‌پاشي nTiO2 در سطوح مختلف تنش كمبود آب نيز بر صفت سوپراكسيد ديسموتاز در سطح احتمال يك درصد و اثر محلول‌پاشي nTiO2 و SA نيز بر صفت سوپراكسيد ديسموتاز در سطح احتمال پنج درصد معني‌دار بود. نتايج نشان داد كه محلول‌پاشي با 0.01 درصد نانو دي‌اكسيد تيتانيوم تحت شرايط 50 درصد رطوبت قابل دسترس بيشترين فعاليت آنزيم سوپر اكسيد ديسموتاز را داشت. همچنين محلول‌پاشي با 0.01 درصد نانو دي‌اكسيد تيتانيوم و 0.5 درصد اسيد ساليسيليك تحت رطوبت 50 درصد قابل دسترس بيشترين مقدار فعاليت آنزيم كاتالاز را به خود اختصاص داد. كاربرد 0.01 درصد نانو دي‌اكسيد تيتانيوم و 0.5 درصد اسيد ساليسيليك در شرايط آبياري كامل در مقايسه با عدم كاربرد نانو دي‌اكسيد تيتانيوم و اسيد ساليسيليك تحت آبياري 50 درصد رطوبت قابل دسترس به‌ترتيب 79 درصد، 2.5 برابر و 82 درصد محتواي كلروفيل a، b و كلروفيل كل را افزايش داد. در اين مطالعه كاربرد نانو ذرات دي‌اكسيد تيتانيوم و اسيدساليسيليك با افزايش فعاليت آنزيم‌هاي سوپر اكسيد ديسموتاز، كاتالاز و آسكوربات پراكسيداز موجب تعديل اثرات منفي تنش كمبود آب گرديد. همچنين با توجه به اين‌كه نانو ذرات دي‌اكسيدتيتانيوم و اسيد ساليسيليك بر آنزيم‌هاي تاثيرگذار بر فيزيولوژي گياه اثرات مثبتي داشتند از اين رو ميزان توليد دانه ذرت نسبت به شاهد و شرايط كم آبياري افزايش قابل ملاحظه‌اي نشان داد.