عنوان مقاله :
نقد فيلم «ستاره است» بر اساس نظريههاي رمان پسامدرن
پديد آورندگان :
طايفي ، شيرزاد دانشگاه علامه طباطبائي تهران - گروه زبان و ادبيّات فارسي , رمضاني فوكلائي ، محمّدحسين دانشگاه علّامه طباطبائي تهران.
كليدواژه :
مكتب پسامدرن , رمان پسامدرن , سينماي ايران , سينماي پسامدرن , متن نوشتاري , متن تصويري
چكيده فارسي :
بر خلاف مكتب فرانسوي ادبيّات تطبيقي كه مطابق آن، صرفاً ميتوان به مقايسۀ دو متن نوشتاري با لحاظ شرايطي پرداخت، در رهيافت آمريكايي، تطبيق متون ادبي با هنرهاي مختلف از جمله سينما امكانپذير است كه منجر به درك بهتري از ادبيّات ميشود. از آنجا كه رمان و فيلم مشتركات زيادي دارند، از بسياري جهات به يكديگر شبيه هستند و دو ژانر قياسپذير محسوب ميشوند. اين مشتركات، زمينۀ مناسبي براي بحث دربارۀ فيلم سينمايي از منظر نظريه و نقد ادبي جديد فراهم ميكند و امكان ميدهد مفاهيم و اصطلاحاتي را كه به طور معمول ابزاري براي بحث دربارۀ رمان ميدانيم، براي كاوشي نقادانه دربارۀ ساختار و صناعات و مضامين فيلم به كار ببريم. از سويي ديگر، در سالهاي اخير اصطلاح «پسامدرنيسم» در بحثهاي نقادانه دربارۀ رمان در كشور ما رواج يافته و بسياري از داستاننويسان جديد نيز شيفتگي وافري به داستاننويسي به سبك پسامدرن از خود نشان ميدهند؛ لذا در اين پژوهش، ابتدا با بررسي نظرات برخي از مهمترين انديشمندان ادبيّات پسامدرن، نوزده تكنيك مورد استفاده در رمانهاي پسامدرن استخراج شده و با روش تحليل كيفي به كارگيري آنها در فيلم «ستاره است»، مورد بررسي قرار گرفتهاست. نتايج بررسي، گوياي قرابت ادبيّات و سينما (به عنوان يك متن تصويري) و قابليت مقايسۀ اين دو متن نوشتاري و تصويري است؛ چنانكه بسياري از تكنيكهايي كه در نگارش رمانهاي پسامدرن به كار گرفته ميشوند، با بسامد بالايي در فيلم مورد بررسي نيز استفاده شدهاست.