عنوان مقاله :
بررسي همبستگي عامل هاي محيطي و جوامع پلانكتوني در تالاب فوق شور ليپار (شمال درياي عمان)
پديد آورندگان :
قاضي لو ، امير پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي و علوم جوي , كر ، كمال الدين پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي و علوم جوي , ارشادي فر ، حميد پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي و علوم جوي , كوچك نژاد ، عماد پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي و علوم جوي , اولادي كلاريجاني ، مهشيد دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم و فناوري زيستي - گروه زيست‌شناسي و زيست‌فناوري دريا و آبزيان
كليدواژه :
تالاب ليپار (صورتي)Fabrea salina , درياي عمان , Dunaliella salina Pseudo-nitzschia , Spirulina
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: آب‌هاي فوق شور داراي خصوصيات ويژه‌اي هستند كه آن‌ها را به مدل مناسبي براي مطالعات اكولوژيك مبدل كرده است. تالاب ليپار يك پهنه آبي فوق شور واقع در جنوب شرقي ايران (شمال درياي عمان) است كه مطالعات اندكي روي آن صورت گرفته و بنابراين اطلاعات مربوط به ويژگي هاي زيستي و غير زيستي آن بسيار محدود است. پژوهش حاضر با هدف بررسي تغيير هاي زماني ساختار اجتماعات پلانكتوني تالاب فوق شور ليپار و تاثير عامل هاي محيطي بر اين تغيير ها به انجام رسيده است.مواد و روش‌ها: نمونه‌برداري‌هاي آب در سال 1396 و در سه فصل مانسون جنوب غربي، پس مانسون و پيش مانسون صورت پذيرفت. نمونه برداري آب بصورت سطحي و با استفاده از بطري هاي پلي اتيلني جمع آوري شدند. بمنظور تراكم سنجي پلانكتوني 5 نمونه آب جمع آوري شد و نمونه‌هاي پلانكتوني موجود پس از تثبيت توسط محلول لوگول و با استفاده از ميكروسكوپ نوري شمارش شدند. بمنظور تعيين غلظت مواد مغذي نيز نمونه‌هاي 250 ميلي‌ليتري آب صاف شده و غلظت فسفات، سيليكات و نيترات آن‌ها با استفاده از روش اسپكتروفوتومتري اندازه‌گيري شدند. اندازه‌گيري ويژگي هاي فيزيكوشيميايي آب نيز در محل و با استفاده از سنجنده هاي قابل‌حمل صورت پذيرفت.نتايج و بحث: اجتماعات پلانكتوني مشاهده شده در دوره مطالعه شامل Fabrea salina Henneguy ,1890 از رده Heterotrichea، Dunaliella salina (Dunal) Teodoresco ,1905از رده Chlorophyceae، Pseudo-nitzschia. از رده Bacillariophyceae و .Spirulina از رده Cyanophyceaeبود. الگوي تغيير هاي تراكم كل پلانكتون‌ها با حضور دو نقطه اوج تراكم در شهريورماه و آبان ماه مشخص شد و تفاوت در تراكم D. salinaو .Spirulina sp بعنوان عامل هاي اصلي تغيير هاي زماني ساختار اجتماعات پلانكتوني شناخته شد. اثر 5 عامل شوري، غلظت اكسيژن، نيتريت، سيليكات و فسفات محلول در آب بر تعيين ساختار اجتماعات پلانكتوني منطقه معني‌دار بود. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه حاضر بيانگر سطح به نسبت پايين مواد غذايي، تنوع زيستي كم و همچنين نوسانات شرايط محيطي است. نرخ بالاي تبخير آب، محدوديت در ورودي آب شيرين و همچنين ورودي آب توسط جزرومد آب دريا و در نتيجه محدوديت مواد غذايي در دسترس مي‌تواند از عامل هاي اصلي نقصان توليد هاي اوليه و تنوع زيستي پايين در اين منطقه باشد. با توجه به افزايش فشار انساني در اثر استحصال نمك از اين تالاب، پايش هيدروبيولوژيك براي حفاظت بلندمدت از اين تالاب ضروري بنظر مي‌رسد.
