سنجش اولويت ابعاد تاب‌آوري در قوانين بازآفريني بافت‌هاي فرسوده (مورد مطالعه: محله سيروس، تهران)

سابقه و هدف: امروزه بافت‌هاي فرسوده يك معضل بزرگ در شهرها هستند كه قانونگذار براي حمايت از آن، قوانين و مقرراتي را وضع كرده ولي متاسفانه علي رغم ساليان سال نوسازي، وجود نواقص و كاستي هاي قانوني سبب شده اهداف مورد نظر به طور كامل تحقق نيابد. با توجه به اهميت موضوع بهسازي و نوسازي شهري به عنوان راهبردي در راستاي كاهش مشكلات بافت‌هاي شهري مطرح مي باشد كه يكي از رويكردهاي نوين در اين زمينه مقوله بازافريني است. باز آفريني شهري رويكردي نوين در مواجهه با پديده فرسودگي است كه تسهيل كننده تجديد حيات اجتماعي و اقتصادي، در كنار احياي كالبدي بافت است. هدف از تحقيق حاضر تعيين و سنجش اولويت ابعاد بازآفريني بافت هاي فرسوده جهت برنامه ريزي قانوني است. مواد و روش ها: تحقيق حاضر به لحاظ هدف در زمره تحقيقات بنيادي قرار دارد و روش انجام آن به طور توام از روش هاي كيفي و كمي مي باشد. در بخش كيفي از رويكرد گراندد تئوري انجام شده است . جهت تحليل مطالعات اسنادي از روش فراتركيب و تحليل محتوا استفاده شده است. جامعه آماري اين پژوهش شامل افراد متخصص و صاحبنظر و اساتيد دانشگاه در رشته طراحي و برنامه ريزي شهري مي باشند.روش جمع آوري اطلاعات مطالعه اسنادي ، ديدگاه ها ، تعاريف و مصاحبه عميق و باز است. در اين مطالعه با توجه به محدود بودن جامعه آماري محدود متخصص با 35 نفر مصاحبه انجام شد . جهت تحليل داده هاي كيفي و كدگذاري و بررسي ميزان فراواني كدهاي مستخرج از مصاحبه از نرم افزار NVivo استفاده شد. در ادامه جهت تعيين الويت بندي از روش AHP و نرم افزار Expert Choice و پرسشنامه مقايسات زوجي استفاده شده است. در اين راستا، نمونه موردي كه ارزش گذاري معيارها براساس مشكلات آن محدوده تعيين گرديد، محله سيروس؛ بدليل قرار داشتن در هسته تاريخي شهر تهران و نيز با توجه به انتخاب محله بعنوان پايلوت اجراي اهداف بازآفريني در سال 97، در نظر گرفته شد. نتايج و بحث: مولفه هاي بازآفريني كالبدي ، بازآفريني اجتماعي ، بازآفريني زيست محيطي ، بازآفريني مديريت شهري و بازآفريني اقتصادي به عنوان مولفه هاي قانوني ارتقاي تاب آوري در فرآيند بازآفريني بافت فرسوده مستخرج از تحليل كيفي بدست آمد كه در اين ميان با توجه به مشكلات اجتماعي و تاثيرگذاري جامعه در محله سيروس، نتايج تحليل فرآيند سلسله مراتبي با مشكلات فعلي نشان داد شرط تحقق پذيري اهداف بازآفريني در بافت تاريخي در گرو پيوند اين محله با ساير شهر تهران و ساكنان است. بهبود وضعيت اجتماعي در محله اي برخوردار از حس تعلق بالا، با بهبود شاخص هاي اجتماعي، افزايش ميزان كيفيت سكونت و حس رضايتمندي، جلوگيري از فرآيند مهاجرت از محله و در نهايت بهبود بستر توسعه محقق خواهد شد. از سوي ديگر با توجه به اهميت مديريت شهري در توسعه شهري، رويكرد كل نگر، فراگير و يكپارچه مديريت با توجه به ابعاد اجتماعي - اقتصادي ساكنان و جلوگيري از اقدامات جزئي در بخش مسكن، تحقق پذيري اهداف مورد نظر در بازآفريني جهت ارتقاي تاب آوري را تسهيل مي كند. نتيجه گيري: نتايج حاصل شده گوياي اين امر است كه برنامه ريزي جهت بهبود شاخص هاي اجتماعي مي بايد در اولويت اول قانونگذاري قرار گيرد تا بهبود بستر توسعه، تحقق اهداف بازآفريني را تسهيل كند.