پژوهش‌هاي علم اطلاعات و دانش‌شناسي در ايران: تحليل محتوا

هدف و سابقه: تحليل محتواي مجلات علمي شيوه مناسبي براي آگاهي از سير تكاملي راهبردهاي پژوهش و ابزار گردآوري داده ها به كار رفته در پژوهش هاي حوزه هاي علمي مختلف است. پژوهش حاضر با هدف تحليل مقالات فارسي منتشر شده در حوزه ي علم اطلاعات و دانش شناسي كشور از نظر روش پژوهش و ابزار گردآوري داده ها انجام شده است. مواد و روش ها: اين پژوهش به روش تحليل محتوا انجام شده است. روش گردآوري داده ها سياهه ي وارسي و مشاهده ي اسنادي بوده است. جـامعه ي پژوهش شـامل 942 مقاله ي فارسي منتشر شده در مجلات علميپژوهشي و علمي - ترويجي حوزه ي علم اطلاعات و دانش شناسي در بازه زماني 1388-1384 است. داده ها پس از ورود به نرم افزار SPSS با استفاده از آمارهاي توصيفي و آزمون Chis-quare مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: مطالعه ي مقالات منتشر شده نشان داد كه روش هاي پژوهش سندي (42/71 درصد) و پيمايشي (37/63 درصد) پر استفاده ترين روش هاي پژوهش به كـار رفته توسط پژوهشگران حوزه ي علم اطلاعـات و دانش شناسي است. مشاهده اسنادي (50/44 درصد) و پرسشنامه (25/63 درصد) رايج ترين ابزار گردآوري داده ها در ميان پژوهشگران اين حوزه بوده اند. هم چنين، نتايج آزمون Chis-quare نشان داد كه ميان مجلات علمي پژوهشي و علم ترويجي از نظر روش هاي پژوهش و ابزار گردآوري داده ها به كار رفته در آن ها تفاوت معناداري وجود دارد. نتيجه گيري: مطالعه ي مقالات منتشر شده حاكي از پراكندگي نامتوازن روش هاي پژوهش و ابزار گردآوري داده ها به كار رفته در حوزه ي علم اطلاعات و دانش شناسي كشور است.