تبيين و سطح‌بندي عوامل موثر بر زيست‌‌پذيري با استفاده از رويكرد مدل‌سازي ساختاري - تفسيري و تكنيك ميك مك (مطالعه موردي: كلان‌شهر تبريز)

پس از انقلاب صنعتي، با افزايش جمعيت شهرها و شكل‌‌گيري شهرهاي ميليوني مسايل محيط‌زيستي فراواني پيش‌‌ آمد؛ طوري كه رويكردهاي متنوعي در مورد حفظ محيط‌زيست شهري همانند نظريه باغشهر، شهر سبز، شهر اكولوژيك و توسعه پايدار شهري در ادبيات برنامه‌‌ريزي شهري مطرح شدند كه مي‌‌توان آن‌‌ها را در راستاي به وجود آمدن شهرهاي زيست‌‌پذير قلمداد كرد. امروزه برخورداري از ويژگي‌‌هاي زيست‌‌پذيري در شهرها براي رسيدن به توسعه پايدار در جامعه اهميت فراواني دارد؛ بنابراين پژوهش حاضر با رويكرد توصيفي تحليلي با استفاده از تكنيك مدل‌سازي ساختاري تفسيري در پي آن بوده است كه شاخص‌‌هاي موثر بر زيست‌‌پذيري كلان‌شهر تبريز را شناسايي، سطح‌‌بندي و در نهايت مدل مناسب با وضعيت زيست‌‌پذيري كلان‌شهر تبريز را ارايه دهد. در ابتدا شاخص‌‌هاي مورد نياز پژوهش با استفاده از روش تحليل محتوا، روش دلفي و مصاحبه با خبرگان در قالب 3 بعد و 13 شاخص شناسايي شد، در مرحله بعد با استفاده از تكنيك مدل‌سازي ساختاري تفسيري وضعيت شاخص‌‌ها و سطح‌‌بندي آن‌ها انجام شد و در نهايت با استفاده از تكنيك ميك‌‌مك نوع شاخص‌‌ها در قالب چهار نوع شاخص مستقل، وابسته، پيوندي و كليدي شناسايي شدند. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه 5 شاخص؛ توزيع عادلانه امكانات و خدمات زيرساختي، اشتغال مناسب و پايدار، توسعه حمل‌ونقل عمومي و پايدار، افزايش امنيت فردي و اجتماعي و توسعه آموزش عمومي به عنوان شاخص‌‌هاي كليدي نقش بسيار مهمي در وضعيت زيست‌‌پذيري كلان‌شهر تبريز دارند، همچنين مهم‌ترين ابعاد اثرگذار بر زيست‌‌پذيري كلان‌شهر تبريز به ترتيب عبارتند از: اقتصادي، اجتماعي و محيط‌‌زيستي.