بررسي آلودگي فلزات سنگين در ذرات‌‌معلق (PM10) (مطالعه موردي: شهر كرمانشاه)

هدف از اين مطالعه، بررسي ميزان آلودگي فلزات سنگين در ذرات‌‌معلق (PM10) در اتمسفر شهر كرمانشاه است. غلظت 13عنصر فلزات سنگين (مس، نيكل، سرب، كادميم، سلنيوم، روي، آهن،كروم، كبالت، آرسنيك، موليبدن، واناديم، آلومينيوم، منگنز) براي 55 نمونه خاك (در نقاط مختلف ارتفاعي 1600600 متر) و 41 نمونه ذرات‌‌معلق به وسيله دستگاه ICP آناليز شد. آلودگي فلزات سنگين با استفاده از شاخص زمين انباشتگي، شاخص آلودگي، فاكتور غني‌‌شدگي و تحليل عاملي بررسي شده ‌‌است. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه عناصر مس، سرب، نيكل، واناديم، كادميم، سلنيوم، آرسنيك، كبالت داراي آلودگي كم و عناصر كروم و آهن داراي آلودگي متوسط و عنصر روي داراي آلودگي زياد و عنصر موليبدن داراي آلودگي خيلي زياد هستند. نتايج فاكتور غني‌شدگي نشان داد كه روي غني‌‌ترين عنصر و به دنبال آن، موليبدن با غني‌‌شدگي بسيار بالا واقع شده ‌‌است كه اين امر نشان مي‌‌دهد كه آنها احتمالا به منابع غير‌‌خاكي همانند خروجي وسايل نقليه وابسته‌‌اند. فاكتور غني‌شدگي آهن، مس، سرب، كادميم، نيكل، واناديم و كروم در گستره بين 1 تا 10 و با غني شدگي كم تا بالا مي‌‌باشند كه دلالت بر آن دارد كه اين عناصر توسط منابع غير‌‌خاكي انتشار يافته‌‌اند. بقيه عناصر (سلنيوم، آرسنيك و كبالت) داراي فاكتور غني‌‌شدگي كمتر از 1/0 با غني‌شدگي كم هستند كه نشان‌‌دهنده آن است كه اين عناصر از پوسته سرچشمه گرفته‌‌اند. براساس نتايج فاكتور غني‌‌شدگي و تحليل عاملي اين عناصر منشا انساني دارند كه انتشارات ناشي از وسايل‌‌نقليه و سوزاندن نفت صنعت نقش اصلي را در انتشار اين عناصر به اتمسفر دارند.