بررسي وضعيت توليدات علمي ايران در حوزه‌ي انرژي و سوخت و مقايسه‌ي آن با كشورهاي خاورميانه

سابقه و هدف: بررسي كمّي و كيفي توليدات علمي حوزه هاي مختلف، امروزه در دانشگاه ها و مراكز علمي مورد توجه قرار گرفته است. هدف اين پژوهش، تعيين وضعيت توليدات علمي ايران در حوزه ي انرژي و سوخت و مقايسه ي آن با كشورهاي خاورميانه مي باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع كاربردي و به روش علم سنجي انجام شده است. داده هاي آن با استفاده از بخش جستجوي پيشرفته پايگاه استنادي Web of Science گردآوري شده است. اين داده ها مربوط به حوزه ي انرژي و سوخت در بين سال هاي ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۷ مي باشد. براي تحليل داده ها و ترسيم نقشه هاي علمي نرم افزارهاي HistCite و VOSviewer بكار گرفته شده است و براي تحليل داده هاي آماري، از نرم افزار اكسل استفاده شده است. يافته ها: نتايج نشان داد كه ايران در زمينه ي انرژي و سوخت ۱۰۸۷۰ مدرك نمايه شده در اين پايگاه دارد. بيشترين تعداد مدارك مربوط به سال ۲۰۱۶ است. ايران از لحاظ تعداد مدارك در اين حوزه جايگاه سيزدهم در جهان و جايگاه اول را در خاورميانه داراست. همچنين از لحاظ همكاري هاي بين المللي در خاورميانه و جهان به ترتيب بيشترين همكاري هاي ايران با كشورهاي تركيه و ايالات متحده آمريكا است. پررخدادترين كليدواژه هاي به كار گرفته شده توسط پژوهشگران ايراني به ترتيب optimization، genetic algorithm و exergy است. همچنين با بررسي موضوعات كار شده در مقالات پراستناد دنيا مشخص شد اين مقالات بيشتر روي موضوعات مربوط به انرژي هاي تجديدپذير تمركز داشته اند، در حالي كه بيشترين تمركز پژوهشي ايران روي موضوعات مربوط به انرژي هاي تجديدناپذير است. نتيجه گيري: نتايج حاكي از روند رو به رشد مدارك ايران در اين حوزه است. اگرچه ايران از لحاظ تعداد مدارك، جايگاه خوبي در خاورميانه دارد، اما از لحاظ تعداد استنادات و شاخص هرش عملكرد ضعيفي داشته است كه اين مسئله بايد مورد توجه قرار گيرد.