مقايسه توليدات علمي سلامت ايران و بار بيماري‌ها

سابقه و هدف: يكـي از اساسـي‌تـرين زيـرساخت‌هاي توسعه و پيشرفت كشورها توليدات علمي و پژوهش‌هاي هدفمنـد در جهت پاسـخگويي بـه نيازهـاي جامعه و كاهش بار ناشي از بيماري‌ها است. هدف از اين پژوهش تعيين ارتباط بين تعداد توليدات علمي نمايه شده در پايگاه پاب مد در زمينه ده بيماري با بالاترين ميزان مرگ و مير در ايران و بار هر بيماري بين سال‌هاي ۲۰۱۷۲۰۰۰ است. مواد و روش‌ها: پژوهش از نوع كاربردي و با رويكرد علم‌سنجي انجام شده است. ابتدا بر اساس اطلاعات انستيتوي سنجش و ارزيابي سلامت دانشگاه واشنگتن داده‌هاي مربوط به ده بيماري با بالاترين ميزان مرگ و مير در ايران به ترتيب رتبه به دست آمد. پس از آن دو شاخص سلامت يعني تعداد سال‌هاي از دست رفته بواسطه مرگ يا ناتواني و سـال‌هاي عمـر از دست رفته به واسطه ناتواني ناشـي از بيمـاري‌ها و صدمات مربوط به هر بيماري از سايت مربوطه استخراج شد. در مرحله بعد با استفاده از واژگان كنترل شده سرعنوان موضوعي مش اصطلاحات مربوط به همراه مترادف‌هاي آن‌ها در هر بيماري مستند و سپس جستجو گرديد. از آمار توصيفي به منظور محاسبه شاخص‌هاي توصيفي و از آزمون همبستگي پيرسون براي تعيين رابطه بين متغيرها استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد هرچه كه سال‌هاي مورد بررسي به سمت زمان حال پيش رفته، تعداد توليدات علمي در زمينه ده بيماري با بالاترين ميزان مرگ و مير در ايران نيز افزايش يافته است. در برخي بيماري‌ها همچون اختلالات مادران و نوزادان، بيماري‌هاي مزمن تنفسي، صدمات حمل و نقل، صدمات غيرعمدي به نسبت كندتر بوده است. ميان متغيرهاي بار بيماري و تعداد مقالات در بازه‌هاي زماني مورد بررسي ارتباطي برقرار نبود. روند تغييرات تعداد توليدات علمي در زمينه ده بيماري با بالاترين ميزان مرگ و مير در ايران و بار هر بيماري يكسان نبود. نتيجه‌گيري: هرچند پژوهشگران حوزه سلامت پژوهش‌هاي بسياري از نظر كمّي انجام داده‌اند اما بسياري از آنها در جهت حل مسئله نبودند و به نظر مي‌ رسد پژوهش‌ها در مسير درست هدايت نشده‌‌اند. پژوهش‌ها مسئله محور طراحي نشده‌اند. اختصاص مشوق‌هاي پژوهشي بر اساس واقعيات در سطح دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي همراه نبوده است. لازم است مديريت حرفه‌اي تحقيقات دانشگاهي در راستاي نيازهاي واقعي جامعه ايجاد شود. علاوه بر آن دانشگاه‌هاي علوم پزشكي مي‌توانند پايه و مبناي پژوهش‌هاي علمي خود را بر اساس اين موضوع‌هاي اولويت ‌دار تنظيم نمايند.