معرّفي جُنگ خطّي 651 كتابخانة مجلس با نگاهي به ارزش‌هاي ادبي و پژوهشي آن

Introduction of the Handwritten Miscellany No. 156 of the Majles Library Regarding its Literary and Research Val

در كنار ديوان‌هاي شعري و تذكره‌هاي شاعران، فرهنگ‌هاي لُغت، كتاب‌هاي امثال و حكم، آثار غيرادبي و جُنگ‌ها و سفينه‌هاي شعري از مهم‌ترين مآخذ زبان و ادبيات فارسي هستند كه در آن‌ها مي‌توان به نمونه‌هاي بسياري از اشعار شاعران بازخورد. ارزش نوع اخير، يعني جُنگ‌ها و سفينه‌هاي شعري، اگرچه به اندازۀ ديوان‌هاي شعري و تذكره‌هاي شاعران نيست، با اين حال در ميان آن‌ها، مي‌توان اشعار و آثاري يافت كه گاه در پاره‌اي از پژوهش‌هاي ادبي، تنها منابع موثّق هستند. ازجملۀ اين جُنگ‌ها و سفينه‌ها، جُنگ خطّي ارزشمندي است كه تاريخ كتابت آن را بين قرن دهم تا يازدهم، حدس زده‌اند و دستنويس آن به شمارۀ 651 در كتابخانۀ مجلس شوراي اسلامي نگهداري مي‌شود. اين نسخه به خطّ كاتبي ناشناس و احتمالاً از روي نسخه‌اي متعلّق به قرن ششم يا هفتم هجري كتابت شده‌است. مهمترين ويژگي‌هاي ارزشمند اين نسخه وجود اشعاري از شاعران ناشناس و گمنام، اشعاري تازه از شاعران مشهور، انتساب اشعار برخي شاعران به شاعراني ديگر، چند سوگندنامۀ نويافته است. مقالۀ حاضر ضمن معرّفي كامل اين نسخه، مي‌كوشد ارزش‌هاي ادبي و پژوهشي آن را براي علاقه‌مندان حوزۀ شعر، خصوصاً شعر فارسي در قرن پنجم، ششم و هفتم بازگو كند.

Alongside the collection of poems and the poets’ biographies, the dictionaries, the Amsal-o-Hekam books, the nonliterary works and poetry miscellany and collections are considered as the most important references of the literature and Farsi language where one can come across a lot of samples of poems of the poets. The value of the recent type- that is, the poetry miscellany and poetry collections although not as much as the poetry collections and the poets’ biographies, one can gain access to poems and works that can be counted as the sole trustworthy references in some literary researches. Among these poetry miscellany and collections there is a valuable handwritten miscellany that has been estimated to have been recorded between the tenth and eleventh centuries and its handwritten copy is kept in the library of the majlis of Islamic council under number 156. This manuscript has been written by an unknown scribe and has been probably recorded based on the manuscript belonging to the sixth or seventh hijri century. The most prominent trait of this manuscript is the essence of the poems written by the unknown poets, the recent poems by the famous poets, and the attribution of some poems to the other poets, and some affidavits. The present article introduces this copy fully and tries to unravel its literary and research values for those who are interested in the poetry specially the Farsi poetry in the 5th, 1th, and 7th centuries.