سبك‌شناسي مقايسه‌اي مثنوي‌هاي مصيبت‌نامه و منطق‌الطير عطّار و مثنوي معنوي (مطالعه موردي: شگردهاي شعري)

يكي از محك‌ها و ابزارهاي بررسي عناصر تصويرآفرين، دانش سبك‌شناسي است كه در آن، بررسي و سنجش ابزارهاي ادبي و عنصرهاي بلاغي موجود در زبان شاعران، يكي از شيوه‌هاي دقيق و متريك براي شناخت و ترسيم تصويرهاي شعري است. اين مطالعه كه به روش كمّي ـ آماري انجام شده است، نخست به بررسي آماري و مقايسه‌اي دو گروه از صناعات ادبي منفرد (تشبيه، كنايه، استعار‌ه مصرّحه، استعاره مكنّيه و ايهام) و تركيبي (استعاره كنايه، استعاره ايهامي كنايه و استعاره ايهامي كنايه تشبيهي) در پانصد بيت از دو مثنوي منطق‌الطير و مصيبت‌نامه و سپس در همين مقدار، از مثنوي معنوي و سپس تحليل آن‌ها مي‌پردازد. نتيجه پژوهش، نشانگر برتري بلاغت مثنوي مصيبت‌نامه در بين سه مثنوي، از منظر به‌كارگيري شگردهاي تركيبي است. مثنوي معنوي با احتساب مجموع شگردهاي منفرد، بالاتر از دو اثر ديگر قرار مي‌گيرد؛امّا در بخش به‌كارگيري شگردهاي تركيبي، پايين‌ترين بسامد را دارد. منطق الطير در بخش صناعات منفرد، كم‌بسامدترين اثر است و پايين‌تر از دو اثر ديگر قرار مي‌گيرد و در بخش شگردهاي تركيبي، پس از مصيبت‌نامه و بالاتر از مثنوي معنوي ديده مي‌شود؛ امّا در بخش مجموع شگردهاي منفرد و تركيبي، پايين‌تر از دو مثنوي ديگر مشاهده مي‌شود.