تحليل روش‌شناختي مسئلۀ تأثير و تأثر ادبي در سخن‌ و سخنوران فروزانفر

همزمان با طرح آراي باختين دربارۀ «منطق مكالمه» در اوايل قرن بيستم كه مقدمۀ وضعِ نظريۀ بينامتنيت توسط ژوليا كريستوا در دهۀ 60 ميلادي گرديد، بديع‌الزمان فروزانفر در تأليف سخن‌وسخنوران، رويكردي انتقادي پديد آورد كه بعدها عبدالحسين زرين‌كوب مباني نظري آن را ذيل عنوان «نقد نفوذ» در كتاب نقد ادبي تبيين كرد. اين پژوهش مي‌كوشد چگونگي عملكرد فروزانفر را در ايجاد روشي منسجم براي بيان تأثير و نفوذِ صوري و محتوايي در شعر فارسي تبيين كند و ضمن مقايسۀ آن با روش «نقد نفوذ»، آن را به‌مثابه يك رويكرد انتقادي مستقل معرفي نمايد. فروزانفر با دخل و تصرف در مبحث كهن سرقات ادبي، آن را به ابزاري كارآمد و كاربردي براي توصيف چگونگي تأثيرگذاري‌هاي ادبي در شعر فارسي تبديل كرد و با وجود فاصله از خاستگاه نظري بينامتنيت، مفاهيمي مشابه با آن را در تحليل روابط ادبي در شعر و تعيين نقش و جايگاه شاعران در بستر تاريخ به‌كار برد.