بررسي تغييرات بهره‌وري نهاده‌هاي توليد در زراعت سيب‌زميني استان آذربايجان شرقي

بهره وري كل عوامل توليد برآيندي از تغييرات بهره وري نهاده ها بوده و داده هايي در مورد تغييرات بهره وري نهاده ها به تفكيك گزارش نمي كند، در نتيجه نمي توان كاهش يا افزايش آن را به همه نهاده ها تعميم داد. چه بسا بهبود در شاخص كل در درون خود داده هايي در مورد كاهش بهره وري تعدادي از نهاده ها پنهان كرده باشد. براي تشخيص اين موضوع رهيافت تحليل كارايي چندوجهي ( MEA ) توسعه داده شده است.در اين پژوهش با استفاده از رهيافت تحليل كارايي چندوجهي (MEA) به بررسي تغييرات بهره‌وري نهاده‌هاي توليدي در زراعت سيب‌زميني استان آذربايجان شرقي پرداخته شده است. اطلاعات مورد استفاده از آمار منتشر شده وزارت جهاد كشاورزي به‌دست‌آمده و شامل ۱۶ استان توليدكننده عمده مي‌باشد. نتايج پژوهش نشان داد كه كارايي نهاده‌هاي توليدي در سال زراعي 91-1390 نسبت به سال زراعي 90-1389 در همه نهاده‌ها كاهش داشته و بيش‌ترين كاهش در بهره‌وري مربوط به نهاده علف‌كش با 83.12 درصد مي‌باشد. در خصوص تغيير كارايي و تغيير فني بهترين وضعيت به ترتيب متعلق به نهاده‌هاي كود پتاسه و بذر بود. در مورد نهاده بذر نيز بهبود اندكي به ميزان 0.12 درصد در كارايي فني مشاهده گرديد. نتايج تحليل پوشي داده‌ها (DEA)، يافته‌هاي الگوي MEA را تائيد كرده و كاهش در بهره‌وري كل عوامل توليد به ميران 86.3 درصد را نشان داد.در نتيجه تغييرات در بهره وري كل عوامل توليد همواره منعكس كننده پويايي هاي اتفاق افتاده در بهره وري هر يك از نهاده ها نبوده و نياز مي باشد در كنار محاسبه بهره وري كل عوامل توليد به تغييرات بهره وري هر يك از نهاده ها در ارتباط با يكديگر نيز توجه شود.