سبك زبان و مطالعة نمود معنايي آن در شخصيت‌پردازي دو داستان از مثنوي معنوي براساس فرانقش‌هاي نظام گذرايي

The language Style and the Study of its Semantic Representation in Characterization of Two Stories of Masnavi Based on the Metafunction of Transitivity System

در اين مقاله، پرسش اصلي، چگونگي تحقق سبك عرفاني و ويژگي‌هاي متمايز زباني- معنايي براساس دستور نقش‌گراي هليدي در مثنوي معنوي است. دريافت شگردهاي مولانا در بيان امور معنوي و پيوند آن با تجربه‌هاي مادي و عيني مي‌تواند ويژگي‌هاي بافت را تبيين كند. چگونگي گزينش شاعر از ميان عناصر واژگاني و انتخاب خاص افعال بازنمود دنياي دروني و بيروني او است. براين‌اساس، هدف اصلي پژوهش بررسي شخصيت‌هاي دو داستان از مثنوي معنوي با محوريت قراردادن شخصيت پير با توجه به نظام گذرايي است. در هر داستان، پس از ارائة‌ بسامد فرايندهاي مرتبط با هر شخصيت، ويژگي‌هاي زباني و سبكي بافت مورد مطالعه به‌دست مي‌آيد؛ بنابراين، ابتدا ابيات مرتبط با طرح اصلي داستان و شخصيت‌ها تفكيك مي‌شوند، سپس با مشخص‌كردن درصد و بسامد فرايندهاي به‌كار رفته تحليل كيفي در كنار فراواني آماري و كمي قرار مي‌گيرد. درنهايت، داستان‌ها در قياس با هم تبيين مي‌شوند. تجزيه و تحليل داده‌ها نشان مي‌دهد فراواني هريك از فرايندها ابعادي از ويژگي‌هاي شخصيت‌ها را نمايش مي‌دهد. فرايندهاي ذهني در داستان پير چنگي با توجه به رؤياي صادقة پير قابل توجه است. به‌كارگيري انواع فرايندها براي تعليم موضوعات عرفاني و جايگاه پير نشان مي‌دهد القاي نگرش مولوي با استفاده از فرايندهاي گوناگون درون فرايندهاي كلامي و گاه ذهني ويژگي متمايز از سبك عرفاني را منعكس مي‌سازد و برتري فرايند كلامي و شيوة ‌گفت‌وگو را از نظر شاعر اين اثر جاودان القا مي‌كند.

In this study, the main question is how to achieve the mystical style and the distinctive linguistic-semantic features in Masnavi based on the Halliday`s Functional Grammar. The perception of Rumi’s methods in the expression of spiritual matters and its linkage with the material and concrete experiences could express the properties of the context. To this end, the main purpose of this research is to investigate the characters of two stories of Masnavi with a focus on Pir (Sufism) character according to the transitivity system. Therefore, the linguistic and stylistic features of the studies context is identified after presenting the frequency of the processes associated with each character in each story; so, initially, the verses related to the original story plot is separated and then qualitative analysis along with statistical and quantitative frequency is presented by specifying the percentage and frequency of processes used. Applying a variety of processes in order to teach mystical issues and the position of Pir (elder) shows that induction of Rumi’s attitude using various processes within verbal and sometimes mental processes reflects a distinctive feature of mystical style and induce the superiority of the verbal process and dialogue method from the point of view of the poet of this eternal work.