تببين مدل نوين كيفيت هاي طراحي شهري فضاهاي شهري زيرزميني

بهره گيري از فضاهاي زيرزميني به عنوان فضاهاي شهري به دليل كمبود زمين شهري در كلان شهرها، در ادبيات »طراحي شهري « دهه هاي اخير مطرح شده است. چالش اصلي طراحي و توسعه فضاهاي شهري زيرزميني، برخي خصيصه هاي اين گونه فضاها، در مقايسه با ساير فضاهاي شهري روي سطح زمين مي باشد، كه تا كنون مورد پژوهش كافي قرار نگرفته است. بعلاوه، عدم انجام پژوهش پيرامون كيفيت هاي طراحي شهري منحصر به فضاهاي شهري زيرزميني عامل ديگري است كه امكان بهره برداري از پتانسيل هاي اين گونه فضاها را تضعيف نموده است. به نظر مي رسد فضاهاي شهري زيرزميني عصر ارتباطات مي بايست بر اساس نيازها و فرهنگ شهروندان طراحي شوند. اين گونه فضاها لازم است به دور از آلودگي هاي گوناگون، بستري آرام و امن را براي تعاملات اجتماعي شهروندان فراهم كند. از اين رو تلاش شده تا با پژوهشي توصيفي، ضمن بهره گيري از اسناد و منابع كتابخانه اي در حوزه طراحي شهري، به منظور تبيين كيفيت هاي خاص يك فضاي شهري زيرزميني، با روش هاي برآوردي و ارزشيابي به بررسي منابع گردآوري شده پرداخته شود. يافته هاي اين پژوهش توسعه اي مبين برخي كيفيت هاي فضاي شهري مورد تاكيد اكثر پژوهشگران ايراني و غيرايراني حوزه طراحي شهري و همچنين كيفيت هاي مستخرج از تجارب پروژه هاي مجموعه هاي زيرزميني بوده كه با توجه به برخي خصايص »فضاهاي زيرزميني « قابليت تعميم به »فضاهاي شهري زيرزميني « را داراست. نتيجه پژوهش معرف گونه اي از فضاهاي شهري در ادبيات طراحي شهري، با ساختار نويني از طبقه بندي كيفيت ها است. كيفيت هاي خاص فضاهاي شهري زيرزميني بر اساس حوزه تاثير، سه گونه كلي »درون فضايي «، »ميان فضايي « و »برون فضايي « است. ابعاد كيفيت هاي زيرمجموعه هر يك از گونه هاي مذكور به تفكيك در نتيجه گيري توصيف شده است.