نقد ‌و بررسي ادلۀ مشروعيت تقسيم ثلاثۀ توحيد

تقسيم توحيد از ديدگاه سلفيه با تقسيم ديگر فِرَق اسلامي متفاوت است. طبق نظر سلفيه «توحيد در اسماء و صفات»، «توحيد در ربوبيت» و «توحيد در الوهيت يا عبادت» اقسام توحيد هستند. از آن‌جا كه هيچ آيه يا روايتي از پيامبر يا نقلي از صحابه در تأييد اين تقسيم وجود ندارد، اين جريان تنها از استقراء آيات قرآن و استشهاد به كلمات عده‌اي از دانشمندان قرون اوليۀ اسلامي استفاده كرده است. آنان معتقدند هر آيه‌اي كه در قرآن از توحيد سخن گفته است، به يكي از اين سه قسم اشاره مي‌كند؛ در حالي كه اين استقراء داراي اشكال است، زيرا آيات ديگري از قرآن ‌وجود دارد كه قسم ديگري مانند «توحيد در حاكميت» يا «توحيد در شفاعت» را ثابت مي‌كند؛ علاوه بر اين، تقسيم‌هاي ديگري از توحيد با استناد به آيات ديگر قرآن توسط دانشمندان مسلمان، حتي توسط برخي از سلفيه ارائه شده است كه استقراء آنان را نقض مي‌كند. دليل دوم شواهدي است ‌كه از آثار سلف ارائه شده است. اين شواهد يا متعلق به دوران سلف نيستند و بر مبناي سلفيه فاقد حجيتند، يا مبتلا به تحريف لفظي شده‌اند و يا استشهاد به مواضعي است كه قوانين منطقي تقسيم در آن رعايت نشده است.