واكنش گياه دارويي گل‌گاوزبان ايراني (Echium amoenmum Fisch. C.A.Mey) به كودهاي آلي و تراكم بوته

بسياري از گياهان موجود در عرصه‌هاي طبيعي كشور ما ايران، از جمله گياه دارويي گل‌گاوزبان (Echium amoenum Fisch. C.A.Mey) از ديدگاه دارويي و اقتصادي از پتانسيل بالايي برخوردار هستند. به‌منظور شناخت بهتر پتانسيل‌هاي زراعي گياه دارويي گاوزبان ايراني در عرصه‌هاي زراعي آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سه سال زراعي 1391- 1388 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد، اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي عبارت بودند از اثر تلفيقي كود‌هاي آلي در چهار سطح شامل: كود گاوي (30 تن در هكتار)، كمپوست (20 تن در هكتار)، ورمي‌كمپوست (پنج تن در هكتار) و شاهد (عدم مصرف كود) و تيمار تراكم بوته در چهار سطح (چهار، شش، هشت و 10 بوته در مترمربع). با توجه به اين‌كه گياه گاوزبان ايراني در سال اول فقط داراي رشد رويشي است، نتايج به‌دست آمده از سال دوم و سوم آزمايش، حاكي از آن بود كه تيمارهاي مورد مطالعه اثر معني‌داري بر تمامي صفات آزمايش همچون ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلي و فرعي، تعداد گل در بوته، و عملكرد تر و خشك گل داشت. نتايج آزمايش حاكي از آن بود كه با افزايش تراكم گياه گل‌گاوزبان در مترمربع، عملكرد تر و خشك گياه و تعداد گل در پنج گرم گل افزايش و تعداد شاخه اصلي و تعداد گل در بوته كاهش يافت. كاربرد كودهاي آلي عملكرد تر و خشك گياه، ارتفاع، تعداد شاخه فرعي و تعداد گل در بوته گياه گل‌گاوزبان ايراني را افزايش داد. به‌علاوه، بيشترين عملكرد تر و خشك گياه، تعداد گل در پنج گرم گل، تعداد شاخه اصلي و تعداد گل در بوته در سال اول و بيشترين مقدار ارتفاع و تعداد شاخه فرعي در سال دوم مشاهده گرديد. به‌طور كلي، به نظر مي‌رسد كه كاربرد كودهاي آلي و استفاده از تراكم‌هاي مناسب جهت توليد گياه دارويي گل‌گاوزبان ايراني در عرصه‌هاي زراعي از فاكتور‌هاي مهم در مديريت زراعي اين گياه محسوب مي‌شود.