نقش سازه هاي ذهني در تحقق برنامه هاي توسعه ايران

The Role of Mental Structures on Iran Development Program Realization

ايران در بين كشورهاي توسعه نيافته از طولاني ترين تاريخ برنامه ريزي توسعه برخوردار است اما همچنان در گروه كشورهاي درحال توسعه قرار دارد. هيچ يك از برنامه هاي توسعه، قبل و بعد از انقلاب، به اهداف اقتصادي خود دست نيافته است. اكنون، كشور نه تنها جايگاه نسبي مناسبي از نظر سطح توسعه در جهان ندارد بلكه در مواردي نيز شاهد سير قهقرايي بوده است. هدف اين مقاله، آن است كه دستاوردهاي اقتصادي برنامه هاي 70 ساله توسعه ايران را مورد واكاي قرار دهد و عوامل موثرآن را از منظر سازه هاي ذهني تحليل كند. داده هاي مورد نياز تحقيق از طريق اسنادي و مصاحبه با نخبگان برنامه ريزي توسعه جمع آوري شده است. داده هاي جمع آوري شده از طريق گراندد تيوري و استدلال استقرايي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. يافته ها نشان مي دهد كه اهداف اقتصاي برنامه هاي توسعه بعد از 70سال تحقق نيافته است. زيرا برنامه ها مبتني بر بنيان نظري محكم و منطبق بر شرايط كشور نبوده است. بنابراين، مشاركت داوطلبانه مردمي به دليل نبود ساختار دموكراتيك تامين نشده است؛ كار از اهميت لازم برخوردار نبوده است؛ باوجود وزن كم اقتصادي ايران در جهان، در اين كشور سهم بالايي از سياست هاي جهان تعقيب مي شود؛ به نقش تامين فضاي با ثبات طبيعي، اقتصادي و اجتماعي در گسترش توليد، اهميتي داده نمي شود؛ و به اقتصاد به مثابه كل ارگانيك توجهي مبذول نمي شود. درنتيجه، سازه هاي ذهني، نقش مهمي در عدم تحقق برنامه هاي توسعه در ايران ايفاء مي كند.

Iran have the longest history of development program among the under developing countries, but it is still a developing country. None of the country development programs including before and after the revolution, has reached its economic goals. Nowadays, the country has not suitable development position among the world countries, but sometime has been witnessed a retreat. The main goal of this paper is analyzing the economic achievements of 70 years’ development programs and their effective factors from the viewpoints of mental structures. Research required data have collected through interview with development planers elites and some documents. Collected data analyzed through grounded theory and inductive reasoning. Findings show that economic goals of development programs have not realized after 70 years. Because the programs are not based on strong theoretical foundations and in accordance with country natural, economic and social condition. Therefore, People voluntary participation not guaranteed due to lack of democratic structure. Work does not have a significant validity; in spite of low economic weight of country among the world, a large share of world politics is being pursued in this country. The impact of natural, economic and social stabilities on production development does not matter and economics is not considering as an organic phenomenon. Therefore, negative mental structures play an important role in failing to fulfill development programs in Iran.