افشاي هويت ميانجي؛ جلوه‌اي از توسعه دادرسي عادلانه در ديوان كيفري بين‌المللي

معيارهاي دادرسي عادلانه در ديوان كيفري بين‌المللي داراي مٶلفه‌هاي در حال توسعه مي‌باشند و در تعارض با جايگاه ميانجي قرار گرفته‌اند. ميانجي در رويه قضايي ديوان كيفري از حقوق و مزاياي شاهد برخوردار است. ليكن وضعيت متهم نسبت به وي در اساسنامه با ابهام مواجه است. ميانجي با شناسايي، برقراري ارتباط و معرفي شاهد و قربانيان جرم به دادستان ديوان كيفري، راه اثبات جرائم بين‌المللي را هموار مي‌كند. بنابراين هويت ميانجي براي حفظ امنيت وي در مقابل دولت‌ها و هواداران متهم نبايد افشا شود. اما ميانجي در مظان اتهامِ سندسازي و ترغيب شهود و قربانيان بر شهادت دروغ عليه متهم است. مواجهه حضوري ميانجي با متهم در جلسات دادرسي براي رفع اين اتهام از وي ضروري است. ليكن دادستان حسب سياست‌هاي كيفري اجرايي در تعقيب جرايم بين‌المللي با ادعاي تعهد مستقل در حمايت از ميانجي، قائل به عدم افشاي هويت وي است. از اين رو حل تعارض ميان تعهدات دادستان و وظيفه ديوان كيفري در تضمين تحقق و توسعه معيارهاي دادرسي عادلانه كيفري با چالش‌هاي جدي مواجه است كه موضوع اين نوشتار قرار گرفته است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه افشاي هويت ميانجي در رويه قضايي ديوان كيفري، از الزامات دادرسي عادلانه تشخيص داده شده است. بي‌ترديد اين رويكرد ديوان، الگويي جديد و تأثيرگذار بر نظام حقوقي كشورها در ارتقاي بايسته‌هاي آيين دادرسي كيفري است