بررسي و توصيف پيوند دهنده‌ها در زبان فارسي بر اساس نظرية حاكميّت و مرجع‌ گزيني

پيوند دهنده‌ها در زايايي زبان فارسي بسيار كارآمدند، لذا نگارندگان در اين مقاله به بررسي پيونددهنده هاي مركب زبان فارسي مي‌پردازند. هدف پژوهش حاضر، تأئيد اين مسئله است كه آيا تمام عباراتي را كه به عنوان پيونددهنده ناهمپايه ساز مركب مي‌شناسيم پيوند دهنده ناهمپايه ساز مركب اند يا اين كه تنها جزئي از آن‌ها كه همان حرف «كه» مي‌باشد، پيونددهنده محسوب مي‌شود. با مطالعه‌ي كتاب‌هاي دستور، بررسي روزنامه‌ها و نيز مصاحبه با تعدادي گويشور زبان فارسي اين عبارات را گردآوري كرديم. اين عبارات از لحاظ معنايي و از لحاظ ساختاري مورد بررسي قرار گرفتند. از لحاظ معنايي اين عبارات معاني‌اي از قبيل حالت ، علت ، قصد و غيره را بيان مي‌كنند. از لحاظ ساختاري نيز اين عبارات در دو دسته قرار گرفتند. دسته‌ي اول داراي ساخت « گروه اسمي+ كه» و دسته‌ي ديگر داراي ساخت « گروه حرف اضافه‌اي + كه» مي‌باشند. پس از اين دسته بندي آزمون‌هاي مختلفي از قبيل تست اسم براي ساخت « گروه اسمي+كه» و نيز آزمون‌هاي سازه‌اي را بر هر دو ساخت اعمال كرديم كه در نتيجه مشخص شد تعدادي از اين عبارات همان طور كه دستورنويسان (1373، 1382، 1389، 1390) قبلاً هم متذكر شده بودند پيوند دهنده ناهمپايه ساز مركب مي‌باشند. اما برخي از ساخت ها گروه اسمي و يا حرف اضافه‌اي بودند. كاربرد آنها در كتب آموزشي زبان فارسي مي باشد و به پويايي و تكامل دستور زبان فارسي كمك مي‌نمايند.