مهار زيستي بيماري لكه‌موجي گوجه‌فرنگي با استفاده از سويه‌هاي اپيفيت تريكودرما

Biological control of early blight of tomato with epiphytic strains of Trichoderma

لكه موجي با عامل Alternaria spp.يكي از بيماري‌هاي مهم گوجه‌فرنگي است كه سالانه خسارت شديدي به اين محصول وارد مي‌كند. كنترل بيولوژيك اين بيماري با استفاده از قارچ‌هاي اپيفيت به‌عنوان ميكروارگانيسم‌هاي سازگار در اندام‌هاي هوايي مي‌تواند جايگزين مناسبي براي آفت‌كش‌هاي خطرناك شيميايي باشد. جهت جداسازي قارچ‌هاي اپيفيت، پس از نمونه‌برداري از بوته‌هاي سالم گوجه‌فرنگي، قطعاتي از برگ و ساقه در ظروف ارلن حاوي آب مقطر و روي دستگاه تكان‌دهنده قرار گرفت و سوسپانسيون به‌دست آمده كشت داده شد. به‌منظور يافتن سويه‌هاي بيوكنترل مؤثر، جدايه‌هاي به‌دست آمده با استفاده از روش‌هاي كشت متقابل و تأثير متابوليت‌هاي فرّار و غير فرّار عليه قارچ بيمارگر (Alternaria alternata SN1–1) در آزمايشگاه، غربال و جدايه‌هاي مؤثر براي بررسي اثر آن‌ها در كنترل بيماري در شرايط گلخانه انتخاب شدند. در گلخانه، سوسپانسيون كنيدي‌هاي قارچ‌هاي اپيفيت در دو مرحله بر روي اندام‌هاي هوايي گياه محلول پاشي شد. دو هفته پس از مايه‌زني بيمارگر، شدت بيماري بر اساس يك مقياس 9–0 ارزيابي شد. نتايج غربالگري در آزمايشگاه نشان داد كه قارچ‌هاي اپيفيت مورد مطالعه با درجات مختلف از رشد ميسليومي قارچ بيمارگر جلوگيري كردند. حداكثر اين بازدارندگي در آزمون‌هاي كشت متقابل، متابوليت‌هاي فرّار و متابوليت‌هاي غيرفرّار به‌ترتيب 70، 53 و 68 درصد بود. در گلخانه‌، كم‌ترين شاخص درصد بيماري مربوط به جدايه‌هاي F1–22 و P4–1(81/4% كنترل بيماري) و P1–1و P2–1 (74/4% كنترل بيماري) بود. جدايه‌هاي F1–22، P4–1و P2–1 به گونهTrichoderma harzianum و جدايه P1–1 به گونه Trichoderma longibrachiatum تعلق داشتند.

Early blight incited by Alternaria spp. is one of the destructive diseases of tomato which causes considerable crop yield losses. Biological control of the disease with epiphytic fungi as phyllosphere competent microorganisms is a suitable alternative to chemical pesticides. In order to isolating the fungi, healthy tomato plants were collected and small pieces of leaves and stems were placed in distilled water on a shaker and the aliquot was cultured. In search for biocontrol strains, isolated fungi were screened against the fungal pathogen (Alternaria alternata SN1–1) using dual culture as well as the volatile and non–volatile metabolites tests in vitro andeffective isolates were selected to study their efficacy on disease control under greenhouse conditions. Conidial suspension of epiphytic fungi was sprayed two times on the aerial parts of the plant in greenhouse. Two weeks after inoculation of the pathogen, the disease severity was evaluated based on a 0–9 scale. Results of screening test showed that epiphytic fungi inhibited the mycelial growth of the pathogen in various degrees. Maximum inhibition in dual culture, volatile and non–volatile metabolites tests were 70%, 53% and 68%, respectively. In greenhouse, the least disease indexes were recorded for the isolates F1–22 and P4––1 (81.4% disease control) together with P1–1 and P2–1 (74.4% disease control). Isolates F1–22, P4–1 and P2–1 identified as Trichoderma harzianum and isolate P1–1 identified as Trichoderma longibrachiatum.