سنجش تاب آوري مكاني كاربري هاي حياتي با تاكيد بر شبكه ارتباطي در برابر خطر وقوع زمين لرزه (مورد مطالعه:كلانشهر تبريز)

Evaluating the Spatial Resilience of Vital Uses with Emphasis on Communication Networks against the Risk of Earthquake (Case Study: Tabriz Metropolitan)

عملكرد ذاتي كاربري هاي حياتي در شرايط عادي و انعطاف پذيري آنها در هنگام پاسخگويي به بحران، در سيستم كالبدي شهرها مي تواند از عوامل موثر در ميزان تاب آوري اين كاربري ها در برابر مخاطره زلزله محسوب گردد، پژوهش حاضر با توجه به هدف آن از نوع تحقيقات كاربردي مي باشد و به لحاظ روش شناسي به شيوه توصيفي_ تحليلي باهدف تبيين مولفه هاي تاب آوري مكاني كاربري هاي حياتي با تاكيد بر شبكه ارتباطي در برابر مخاطره زلزله و سنجش ميزان تاب آوري اين كاربري ها در مناطق ده گانه شهرداري كلانشهر تبريز انجام گرفت، جهت گردآوري داده هاي تحليلي پژوهش از ابزار پرسشنامه با استفاده از نظرات 30 نفر از خبرگان حوزه مديريت بحران استفاده شد. در تحليل داده ها از آزمونهاي تي، فريدمن و خيدو در نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. در مرحله بعد، تفاوت هاي كاربري هاي حياتي در مناطق ده گانه كلانشهر تبريز با استفاده از مدل ANP مورد ارزيابي قرار گرفت و شاخص هاي تاثيرگذار در تاب آوري كاربريهاي حياتي بر اساس تكنيك VIKOR موردسنجش قرار گرفت. درنهايت، امتياز تابآوري مكاني هريك از شاخصها محاسبه و ميزان تاب آوري كاربري هاي حياتي مناطق ده گانه ي كلانشهر تبريز اندازه گيري و تحليل شد. برآيند حاصل از تحليل پژوهش حاضر نشانگر اين است كه هيچكدام از مناطق در ارزيابي تمامي معيارهاي دخيل، تاب آور نشان نميدهند وليكن ازلحاظ شاخص هاي مكانيابي، استقرار صحيح كاربريهاي حياتي، پوشش خدماتي مناسب و قرارگيري در مسير دسترسي سريع نسبت به بقيه شاخصها، تاب آوري بالايي را به نمايش مي گذارند، همچنين منطقه 9 تبريز به لحاظ واقع شدن در منطقه توسعه جديد شهر در مقايسه با ساير مناطق داراي شاخص هاي كيفي مناسبي بوده و منطقه 8 كه شامل بافت تاريخي و قديمي كالنشهر تبريز ميباشد، به لحاظ فرم شبكه معابر كه به صورت ارگانيك ميباشد، فاقد كارآمدي الزم ازنظر تاب آوري مكاني مي باشد.

The intrinsic performance of vital uses in their normal conditions and their flexibility in responding to the crisis in the city's physical system can be considered as an effective factor in rescuing these uses against earthquake hazards. In terms of purpose, the present study is applied research and in terms of methodology, it is a descriptive-analytical research. This study is aimed at explaining the components of spatial resilience of vital uses and evaluating the resiliency of these uses in ten districts of Tabriz Metropolitan Municipality. The data was collected by the questionnaire using the ideas of 30 experts in crisis management filed. The data was analyzed in descriptive statistics in SPSS software using T-tests, Friedman and Chisquare tests. In the next step, the differences in vital uses in ten districts of Tabriz metropolitan were evaluated using the ANP model and the effective indicators of vital uses resilience based on VIKOR techniques were assessed. Finally, the spatial resilience score of each of the indices was calculated and the resilience of the vital uses of ten districts of Tabriz metropolitan was measured and analyzed. The result of the analysis of this esearch indicated that none of the districts have resiliency in terms of evaluating all the involved criteria. However, in terms of locating indicators, accurate establishment of vital uses, appropriate service coverage, and locating in fast access path demonstrated high resiliency in comparison to other indicators. In addition, district 9 has appropriate qualitative indicators in comparison to other districts since it is located in new development area of the city. District 8 that has historic and old texture in Tabriz city lacks the required efficacy in terms of spatial resilience due to its transit network form, which is organic.