تحليل نقش جذابيت و پويايي فضايي ميدان در تبديل آن به فضاي جمعي شهري (مطالعه موردي ميدان نقش جهان اصفهان و ميدان آزادي تهران)

Analysis of the spatial attractiveness and spatial dynamics of town square in its conversion to the Collective Space

شهر به مثابه موجود زنده اي است كه براي بقا به پويايي، سرزندگي و نشاط نياز دارد. فضاهاي شهري به ميزان تعاملي كه در آنها جريان دارد در اين بقا موثراند. وجود كيفيت مكان در ابعاد مختلف آن براي ايجاد اين تعامل بسيار حياتي است. در اين پژوهش جذابيت و پويايي به عنوان مولفه اصلي كيفيت فضايي موردبررسي قرارگرفته و بر اساس شاخص هاي نظريه مكان پايدار به بررسي ابعاد كيفي مكان پرداخته است. در اين تحقيق ميدان هاي شهري مورد بررسي خاص قرارگرفته است. در ابتدا با استفاده از روش توصيفي تحليلي به معرفي كيفيت هاي فضايي از يكسو و شناسايي عوامل زمينه ساز موفقيت ميدان ها شهري از سوي ديگر و نحوه ارتباط اين دو با يكديگر مورد بررسي و تحليل قرار گرفت و بدين ترتيب معيارهاي مطلوبيت و كيفيت در بهبود فضاهاي شهري بررسيشده است. در ادامه با روش پيمايشي به سنجش نظرات استفاده كنندگان اين فضاي شهري در رابطه با اين كيفيت هاي فضايي در ميدان نقش جهان و ميدان آزادي با استفاده از پرسشنامه پرداخته شده است. يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد كه ميدان هاي داراي ويژگي هاي فضاي جمعي شهري سرزنده تر و به مراتب پوياتر و جذاب تر تجربه مي شوند و نقش مهمي در ايجاد خاطره هاي جمعي شهروندان دارند. رمز اين موفقيت در حضور مردم است و با تشويق مردم به حضور در عرصه ميدان، تحرك وزندگي در آن جريان مييابد. فضاهاي شهري موفق با حضور مردم شخصيت مي يابند و از اين طريق شخصيت اينگونه فضاها تقويت مي گردد.

The city is a living being that needs dynamism, and vitality to survive. Interactive urban spaces are as effective in this survival as the interactive ones. The existence of location quality in its various dimensions is crucial for this interaction. In this study, attractiveness and dynamics as the main component of spatial quality have been studied and based on sustainable location theory indices have investigated qualitative dimensions of location. In this research, the urban fields have been specifically investigated. Initially, using a descriptive-analytical method to introduce spatial qualities on the one hand and identify the factors that contribute to the success of urban fields on the other hand, and how the two are related to each other, have been analyzed. In the following, the survey method is used to measure the views of the users of this urban space regarding these spatial qualities in naghsh jahan and Azadi Square using a questionnaire. The findings of the study show that the fields with urban plaza features are more vibrant and much more dynamic and attractive, and play an important role in creating citizens’ collective memories. The key to this success lies in the presence of the people, and by encouraging people to participate in the field, the movement and the life in it. Successful urban spaces are characterized by the presence of people and thus reinforce the character of such spaces.