سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي: ميانكنش با سلول‌هاي ايمني و ويژگي‌هاي سركوب ـ تعديل ايمني

سابقه و هدف در سال هاي اخير، سلول هاي بنيادي مزانشيمي توجه بسياري را در حيطه پزشكي بازساختي به خود جلب كرده‌اند. تمايز به دودمان هاي سلولي مختلف، ايمني زايي اندك و به ويژه فعاليت ضد التهابي و سركوب‌كننده/ تعديل كننده سيستم ايمني در اين سلول ها، از مهم‌ترين علل توجه محققين به آن ها بوده است. مواد و روش‌ها در اين مقاله مروري پس از جمع‌آوري بيش از 150 مقاله، به بررسي جامع فعاليت هاي ضد التهابي و سركوب‌كننده/ تعديل‌كننده سيستم ايمني سلول هاي بنيادي مزانشيمي و پتانسيل درماني آن ها پرداخته شد. يافته‌ها سلول هاي بنيادي مزانشيمي با ريخت شناسي شبه فيبروبلاستي، از منابع مختلفي هم چون مغز استخوان، بافت چربي، ماهيچه اسكلتي، ژله وارتون، بند ناف، جفت و مايع آمنيوتيك به دست مي آيند. عملكرد سركوب/ تعديل‌كنندگي سلول هاي بنيادي مزانشيمي به واسطه اثر مهـاري آن ها بر روي سلول‌هاي سيستم ايمني ذاتـي و اكتسابي اعمال مي شود. چنين عملكردي ناشي از ارتباطات اين سلول ها با سلول هاي ايمني به صورت تماس مستقيم سلول سلول و يا به واسطه عوامل ترشحي پاراكراين مي باشد. مجموعه اين ترشحات يا سكرتوم اين سلول ها شامل اجزاي مختلفي هم چون عوامل رشد، سايتوكاين ها، كموكاين ها، واسطه هاي ضد التهابي و اگزوزوم ها است. بسياري از مطالعه‌هاي درون تني در مدل هاي حيواني، توانايي باز‌ساخت و ترميم سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي در بافت ها را اغلب به جاي ويژگي تكثيري، ناشي از عملكرد سركوب/ تعديل‌كنندگي آن ها توسط همين عوامل ترشحي مي دانند. نتيجه گيري درك ساز‌و‌كارهاي تعامل اين سلول ها با عوامل سيستم ايمني مي تواند در استفاده از آن‌ها به عنوان يك رويكرد درماني اميد بخـش در آينده در رابطه با بيماري هاي ايمونولوژيك و هم چنين در زمينه پزشكي بازساختي مؤثر باشد.