مطالعۀ مداراي ديني اهل تشيع و اهل تسنن شهر زاهدان و عوامل مؤثر بر آن

مداراي ديني و علل افزايش يا فرسايش آن، در جهاني آكنده از تنوع قومي، مذهبي و... به لحاظ نظري و تجربي به‌وضوح مشهود است. هدف اين مقاله بررسي مداراي ديني بين دو گروه شيعه و سني شهر زاهدان و عوامل مؤثر بر آن است. روش تحقيق پيمايش، و ابزار گردآوري آن پرسشنامه است. جامعۀ آماري تحقيق همۀ مردان و زنان 18 سال به بالاي شهر زاهدان است كه با فرمول كوكران، 384 نفر از آن ها براي مطالعه تعيين شدند. روش نمونه‌گيري، خوشه‌اي چندمرحله‌اي است. نتايج نشان داد ميانگين مداراي ديني 62.8 است كه برمبناي مقياس صفر تا صد بالاتر از حد متوسط است. ميانگين مداراي ديني پاسخگويان در ابعاد همزيستانه، خويشتن‌دارانه و نسبي‌گرايانه به ترتيب معادل 64.8، 66.4 و 57.4 بوده است. همچنين يافته‌ها بيانگر آن است كه مداراي ديني با سرمايۀ اجتماعي و تعلق ملي رابطۀ مستقيم، و با قوم‌گرايي رابطۀ منفي دارد. نتايج تحليل چندمتغيره نيز نشان داد متغيرهاي سرمايۀ اجتماعي، تعلق ملي، قوم‌گرايي و سن 21 درصد از تغييرات متغير وابسته را تبيين كرده اند. همچنين برازش مدل مطلوب بود كه گوياي تطابق آن با واقعيت است.