چارچوبي براي تدوين برنامه‌هاي راهبردي مديريت بحران در سطوح ملي و منطقه‌اي

زمينه و هدف. پيامدهاي ناگوار انساني و خسارات سنگين اقتصادي ناشي از بحران هاي طبيعي و دست ساز بشر و نياز به تخصيص حجم زيادي از منابع و فعاليت هاي كشور در زمان بحران، تمركز برنامه ريزي را از مرحله مقابله به مراحل قبلي، مانند آمادگي و پيشگيري سوق داده و همين عامل باعث شده كه در سال هاي اخير به تدوين برنامه هاي راهبردي مديريت بحران در سطوح مختلف ملي، منطقه اي و محلي توجه ويژه اي شود. جديد بودن اين موضوع در كنار ابعاد گسترده تخصصي مديريت بحران، سبب شد كه در اين مطالعه الگوي جامع روش شناختي براي تدوين برنامه راهبردي مديريت بحران در سطوح ملي و منطقه اي ارائه شود. روش. در اين مطالعه مروري با مقايسه روش تدوين اسناد راهبردي در سه كشور امريكا، ژاپن و تركيه، الگوي آژانس مديريت بحران فدرال امريكا (FEMA) به عنوان مبنا انتخاب و با تلفيق اسناد موجود، چارچوب نهايي ارائه و سپس به عنوان يك نمونه موردي، سطح پوشش چارچوب ارائه شده با سرفصل هاي خدمات پژوهشي برنامه مديريت بحران بافت فرسوده شهر تهران بررسي شده است. يافته ها. چارچوب ارائه شده در چهار مرحله پيش برنامه ريزي، مرحله شناخت شامل تعيين موقعيت و ارزيابي ريسك و تحليل سوات، مرحله تدوين راهبرد شامل تعيين اهداف، اقدامات، راهبردها و مستندسازي و مرحله اجراي برنامه ارائه و در هر مرحله، فعاليت هاي لازم تشريح شده است. نتيجه گيري: بررسي اسناد راهبردي سه كشور موردمطالعه نشان داد كه الگوي فما علاوه بر جامع بودن، در تعريف روش و ابزار نسبت به الگوي كشورهاي ژاپن و تركيه برتري دارد. بااين وجود مي توان با افزودن بخش هاي فني و ارائه كار برگ هاي ويژه هر مرحله بر اساس شرايط خاص كشور، الگويي كامل تر ارائه نمود. بررسي شكلي انطباق چارچوب ارائه شده با درخواست ارائه پيشنهاد تدوين برنامه مديريت بحران بافت فرسوده شهر تهران نشان مي دهد كه الگوي پيشنهادي ضمن پوشش شرح خدمات درخواستي، دامنه گسترده تري را دربرمي گيرد. نوع مقاله. مقاله مروري