مطالعه بوم شناسي فردي گياه كماي سازويي در استان خوزستان، ايران

گونۀ گياهي كُماي سازوئي (Ferula stenocarpa) گياهي است پايا از تيرۀ كرفسيان با ارتفاع حدود 2 متر كه در دماي زياد ناحيۀ رويشي سوداني رشد مي كند. هدف از اين تحقيق، مطالعۀ بوم شناسي فردي گونۀ انحصاري ايران به نام كُماي سازوئي در استان خوزستان است. ابتدا، نقشۀ رويشگاه تهيه شد و ويژگي هاي رويشگاهي شامل پستي و بلندي، اقليم، ويژگي هاي خاك، گونه هاي همراه، فنولوژي، سيستم ريشه، مطالعات و تشريحي اين گونه بررسي و گزارش شد. نتايج نشان داد كه اين گونه در دامنۀ ارتفاعي 159 تا 850 متر از سطح دريا با متوسط بارندگي 112.4 تا 482.9 ميلي متر و متوسط دماي سالانه، 24.47 تا 25.93 درجۀ سانتي گراد رويش دارد و به لحاظ جهت شيب تقريباً محدوديتي ندارد ولي شيب هاي 40 تا 60 درصد را ترجيح مي دهد. در خاك هايي با بافت لومي، لومي رسي تا لومي سيلتي و غيرشور و از نظر مواد آلي و عناصر غذايي نيتروژن و فسفر فقير مي رويد. هدايت الكتريكي خاك رويشگاه 0.172 دسي زيمنس بر متر و اسيديتۀ آن در حدود 7.47 تا 7.85 است. رشد رويشي گياه اواسط اسفندماه، زمان ظهور گل ها اواسط فروردين و شروع بذردهي گياه هفتۀ آخر ارديبهشت است و بذرها تا اوايل خردادماه ريزش مي كنند. اين گونه فقط از طريق بذر تكثير مي شود. دانۀ گردۀ اين گياه دوكي شكل و بيضوي، با سه شيار شكاف مانند است. كُماي سازوئي در رويشگاه هاي خود تيپ غالب را تشكيل نداده و به صورت منفرد و پراكنده و لك ه اي مشاهده شده است كه از نابودي عرصه هاي طبيعي اين گياه به دليل چراي بيش از حد حكايت دارد.