بررسي اثر تنش خشكي بر بيان نسبي ژن MYB و ميزان تنظيم‌كننده‌هاي اسمزي پنج ژنوتيپ‌ گندم دوروم

رشد گياهان به شدت تحت تأثير تنش هاي محيطي چون خشكي، شوري زياد، درجه حرارت كم يا زياد قرار مي گيرد و بر اين اساس شناسايي ژن هايي كه در انطباق يا تحمل تنش نقش دارند و به خصوص ژنهاي تنظيم گر، بسيار ضروري است. پروتئين هاي MYB يك خانواده بزرگ از عوامل رونويسي هستند كه از اهميت خاصي در تنظيم فرايندهاي نموي و پاسخ هاي دفاعي در گياهان برخوردارند. مشخصه اصلي اعضاي اين خانواده، وجود يك دامين اتصال به DNA (دامين MYB) است كه از لحاظ ساختاري حفاظت شده است. از اين رو آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در بررسي اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر ميزان بيان نسبي ژن فاكتور رونويسي TaMYB73 با استفاده از روشReal Time PCR انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل ژنوتيپ هاي گندم دوروم (شبرنگ، بهرنگ، كرخه، آريا و دنا) و سطوح خشكي در خاك (5، 10، 15، 20 و 25 درصد ظرفيت زراعي) بود. كشت ژنوتيپ ها در گلدان و تنش خشكي در مرحله گياهچه اي (چهار تا پنج برگي) پس از 45 روز اعمال شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از فرمولCT Δ Δ 2^- =Ratio و نرم افزار SAS نسخه 9.1 انجام شد. نتايج تجزيه واريانس دو طرفه، اثر ژنوتيپ، تنش خشكي و اثرات متقابل تنش در خشكي را براي بيان نسبي ژن TaMYB73 و ميزان تنظيم كننده هاي اسمزي (پرولين و كربوهيدرات) در سطوح تنش (20، 15 و 5 درصد ظرفيت زراعي) نسبت به سطح نرمال (25 درصد ظرفيت زراعي) در سطح احتمال 1 درصد معني دار نشان داد. با افزايش سطوح تنش خشكي به ترتيب از 5 تا 20 درصد ظرفيت زراعي نسبت به سطح نرمال (25 درصد ظرفيت زراعي)، ميزان بيان نسبي ژن TaMYB73 و تنظيم كننده هاي اسمزي پرولين و كربوهيدرات در ژنوتيپ هاي بهرنگ، كرخه و دنا نسبت افزايش بيشتري نشان داد. با توجه به نتايج اين مطالعه، در بين 5 ژنوتيپ مورد بررسي گندم دوروم، به نظر مي رسد كه ژنوتيپ هاي بهرنگ، كرخه و دنا مقاومت بيشتري نسبت به تنش خشكي نشان دادند.