اثر تنش كم‌آبي بر شاخص‌هاي فلورسانس كلروفيل، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، تريگونلين و عملكرد دانه شنبليله در واكنش به زئوليت و نيتروژن

به منظور بررسي اثرات تنش كم آبي، كود نيتروژن و زئوليت بر شاخص هاي فلورسانس كلروفيل، رنگدانه ها، محتواي تريگونلين و عملكرد دانه شنبليله، آزمايشي به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل پنج رژيم آبياري به عنوان عامل اصلي و تركيب فاكتوريلي از سه تيمار كودي بر اساس نيتروژن مورد نياز گياه (شاهد، ورمي كمپوست به ميزان 2.7 تن در هكتار و اوره به ميزان 11 كيلوگرم در هكتار) و دو مقدار زئوليت (صفر و نه تن در هكتار) به عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان دادند كه تنش كم آبي به طور معني داري، ماكزيمم فلورسانس (Fm)، فلورسانس متغيير (FV) ، كارايي فتوسيستم II (Fv/Fm)، محتواي كلروفيل a، b و كل (a+b) و عملكرد دانه را كاهش داد ولي فلورسانس حداقل (F0)، كارتنوئيد و غلظت تريگونلين را افزايش داد. به علاوه، بيشترين ميزان (Fv/Fm)، محتواي كلروفيل كل، كمترين ميزان (F0) و كاروتنوئيد در تيمار بدون تنش كم آبي ديده شد و با افزايش شدت تنش كم آبي از غلظت تريگونلين و عملكرد دانه كاسته شد. نتايج نشان داد كه تنش كم آبي منجر به بازدارندگي نوري فتوسيستم IIشد. در اكثر تيمارها كاربرد كود ورمي كمپوست باعث افزايش عملكرد (به ترتيب در سال اول و دوم 25.5 درصد و 32.98 درصد) و غلظت تريگونلين دانه شنبليله (7.46 درصد در سال اول) شد. بنابراين توصيه مي شود اگر هدف كاشت، توليد تريگونلين از دانه شنبليله باشد، تنش كم آبي خفيف به همراه ورمي كمپوست مي تواند تيمار مناسبي بدين منظور باشد.